Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)

ความหลากหลายของเทอริโดไฟต์และลักษณะกายวิภาคศาสตร์ของเฟิร์นบางชนิดจากเขาหินปูนที่สวนหินผางาม อำเภอหนองหิน จังหวัดเลย

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

Pteridophyte diversity and anatomical characters of some ferns from limestone hills at Suan Hin Pha Ngam, Amphoe Nong Hin, Loei Province

Year (A.D.)

2012

Document Type

Thesis

First Advisor

ทวีศักดิ์ บุญเกิด

Faculty/College

Faculty of Science (คณะวิทยาศาสตร์)

Degree Name

วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

พฤกษศาสตร์

DOI

10.58837/CHULA.THE.2012.822

Abstract

ได้สำรวจความหลากหลายของเทอริโดไฟต์จากเขาหินปูน ที่สวนหินผางาม อำเภอหนองหิน จังหวัดเลย ซึ่งมีพื้นที่ประมาณ 14.4 กม.2 และมีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 500-850 ม. โดยกำหนดเส้นทางเก็บตัวอย่างให้ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมดจำนวน 16 เส้นทาง เก็บรวบรวมตัวอย่าง เทอริโดไฟต์ ได้ทั้งหมด 134 ตัวอย่าง สามารถจำแนกได้ 63 ชนิด ใน 29 สกุล 14 วงศ์ ในจำนวนนี้พบ ไลโคไฟต์ เพียง 1 สกุล คือ Selaginella ซึ่งสามารถจำแนกได้ 4 ชนิด ที่เหลือเป็นเฟิร์น จำนวน 59 ชนิด ใน 28 สกุล 14 วงศ์ โดยพบว่า Selaginella meirei, Adiantum capillus-junonis และ Asplenium cardiophyllum เป็นเทอริโดไฟต์ที่พบครั้งแรกของประเทศไทย ที่ผ่านมามีการศึกษาผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงสภาพทางภูมิอากาศต่อลักษณะกายวิภาคศาสตร์ของพืชน้อยมาก การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะกายวิภาคศาสตร์ของแผ่นใบเฟิร์นที่ขึ้นบนเขาหินปูนว่ามีการปรับตัวตอบสนองต่อถิ่นอาศัยที่แตกต่างกันอย่างไร โดยเปรียบเทียบลักษณะกายวิภาคศาสตร์ของเฟิร์นชนิดเดียวกันที่เจริญบนเขาหินปูนในฤดูฝนและฤดูแล้ง และที่เจริญในถิ่นอาศัยอื่นที่มีความชื้นตลอดปี เฟิร์นที่นำมาศึกษาในครั้งนี้มี 5 ชนิด คือ Adiantum malesianum, Antrophyum callifolium, Microsorum punctatum, Pyrrosia lanceolata และ P. stigmosa จากการศึกษาพบว่าความกว้างของคอร์เทกซ์และเส้นผ่านศูนย์กลางของลำต้นของเฟิร์นเป็นลักษณะที่ไม่เหมาะสมที่จะนำมาศึกษาการปรับตัวตอบสนองต่อสภาพแห้งแล้ง แต่พบว่าความหนาของแผ่นใบ ความหนาของผิวเคลือบคิวตินรวมกับผนังเซลล์ในเนื้อเยื่อชั้นผิว ความหนาของชั้นแพลิเซด รวมถึงค่าดัชนีความหนาแน่นของปากใบของเฟิร์นชนิดเดียวกัน มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติขึ้นกับถิ่นอาศัย P. lanceolata และ P. stigmosa เป็นเฟิร์นเพียง 2 ชนิดเท่านั้นที่เนื้อเยื่อชั้นมีโซฟิลล์ มีลักษณะต่างกัน นอกจากนี้ยังพบว่ารูปแบบและตำแหน่งของปากใบมีความแปรผันขึ้นกับชนิดของเฟิร์น

Other Abstract (Other language abstract of ETD)

Pteridophyte diversity was explored from limestone hills at Suan Hin Pha Ngam, Amphoe Nong Hin, Loei province. The studied area is approximately 14.4 km2 and ranging in altitudes from 500 to 850 m a.m.s.l. Sixteen collecting routes were assigned to cover the whole area. The total of 134 specimens were collected and were sorted into 63 species in 29 genera and 14 families. The only lycophytes in the studied area is Selaginella which include 4 species. The other 59 species from 28 genera and 13 families are ferns. Selaginella meirei, Adiantum capillus-junonis and Asplenium cardiophyllum are new records for Pteridophyte Flora of Thailand. Few studies have been carried out so far to investigate impacts of climate change on plant anatomy. The aim of this research is to examine how leaf anatomy of calciphytes respond to different habitat conditions, comparing anatomical traits of the same fern species growing in limestone hill during rainy and drought seasons and in moist and shady areas of another habitats. Fern species examined in this study include Adiantum malesianum, Antrophyum callifolium, Microsorum punctatum, Pyrrosia lanceolata and P. stigmosa. It was found that width of cortex and rhizome diameter not suitable for further study in the adaptive response to drought. In contrast, thickness of lamina, thickness of cuticle and epidermal cell wall, thickness of palisade cell and stomatal index of the same species are statistically different among different habitat conditions. Pyrrosia lanceolata and P. stigmosa are the only two fern species that have heterogeneous mesophyll. In addition, stomatal types and position of guard cells are varied among the studied species.

Link to Full Text

Share

COinS