การใช้แหล่งชุมชนประกอบการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษา ในระดับมัธยมศึกษาตอนต้น

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

The use of community resources in social studies instruction at the lower secondary level

Author

วรลักษณ์ รัตติกาลชลากร, บัณฑิตวิทยาลัย

Year (A.D.)

1982

Document Type

Thesis

First Advisor

พิบูลศรี วาสนสมสิทธิ

Faculty/College

Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)

Degree Name

ครุศาสตรมหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

มัธยมศึกษา

DOI

10.58837/CHULA.THE.1982.217

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ 1) เพื่อศึกษาประเภทและลักษณะการใช้ประโยชน์ของแหล่งชุมชนประกอบการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนต้นในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียง 2) เพื่อเปรียบเทียบลักษณะการใช้แหล่งชุมชนประกอบการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษาของครูสังคมศึกษาในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียง วิธีดำเนินการวิจัย คือ ผู้วิจัยได้สุ่มตัวอย่างโรงเรียนรัฐบาลในกรุงเทพฯ 20 แห่ง ในจังหวัดใกล้เคียง 18 แห่ง รวม 38 แห่ง ด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบธรรมดา (Simple Random Sampling) ผู้วิจัยส่งแบบสอบถามซึ่งผู้วิจัยสร้างขึ้นเองไปยัง ครูสังคมศึกษาในระดับมัธยมศึกษาตอนต้นในกรุงเทพฯ 120 คน ครูสังคมศึกษาในจังหวัดใกล้เคียง 108 คน รวม 228 คน ซึ่งสุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการแบบแบ่งชั้น (Stratified Random Sampling) ได้รับแบบสอบถามคืนมาทั้งสิ้น 212 ชุด คิดเป็นร้อยละ 92.98 แล้วนำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์โดยคิดเป็นค่าร้อยละ มัชฌิมเลขคณิต ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบค่าที (t-test) แสดงผลการวิจัยในรูปตารางและอธิบายประกอบ สรุปผลการวิจัย คือ 1) ครูสังคมศึกษาทั้งในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียงต่างก็ใช้ห้องสมุด โรงเรียน หนังสือพิมพ์ เอกสาร และสิ่งพิมพ์ต่างๆ แผนที่และแผนภูมิต่างๆ รวมทั้งสหกรณ์โรงเรียนประกอบการเรียนการสอนในระดับมาก แหล่งชุมชนที่ครูสังคมศึกษาทั้งในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียงใช้ในระดับน้อย คือ ห้องสมุดประชาชน ฟิล์มปตริป โรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ พิพิธภัณฑ์อื่นๆ รัฐสภา ศาล กระทรวงทบวงกรมต่างๆ สถานีตรวจอากาศ หน่วยราชการอื่นๆ โรงมหรสพ สถานที่ของเอกชน สหกรณ์การเกษตร ท่าเรือประมง นากุ้ง และนาเกลือ และครูสังคมศึกษาในกรุงเทพฯ ใช้สภาจังหวัดในระดับน้อยที่สุด วิธีการใช้แหล่งชุมชนประกอบการเรียนการสอนที่ครูสังคมศึกษาทั้งในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียงต่างก็ใช้ในระดับมาก คือ การมอบหมายให้นักเรียนไปค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติมจากแหล่งอื่นๆ นอกจากนี้ครูสังคมศึกษาในกรุงเทพฯ ยังใช้วิธีการแนะหรือพานักเรียนไปร่วมกิจกรรมของชุมชน เช่น การทำบุญ เวียนเทียนในวันสำคัญทางศาสนา ในระดับมากด้วย แต่ครูสังคมศึกษาในกรุงเทพฯใช้วิธีการแนะนำหรือพานักเรียนไปฟังการประชุมต่างๆ เช่น การประชุมของสภาจังหวัดหรือรัฐสภาในระดับน้อยที่สุด เวลาในการใช้แหล่งชุมชน ครูสังคมศึกษาในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียงส่วนมากใช้เวลาในเวลาเรียนในการจัดกิจกรรมการศึกษานอกสถานที่ การฟังวิทยากร ฟังอภิปราย หรือฟังการบรรยายและการให้นักเรียนไปร่วมกิจกรรมของชุมชน สำหรับการร่วมกิจกรรมของชุมชนนั้นยังใช้เวลาในวันเสาร์หรืออาทิตย์และเมื่อมีโอกาสพิเศษ การให้นักเรียนไปสำรวจบริเวณโรงเรียนหรือชุมชนใกล้โรงเรียนส่วนมากใช้เวลานอกเวลาเรียน ระหว่างหยุดภาคเรียน และเมื่อมีโอกาสพิเศษ ส่วนการสัมภาษณ์ผู้มีความรู้ในชุมชนนั้น ครูสังคมศึกษานิยมใช้เวลาในเวลาเรียนที่นอกเหนือจากชั่วโมงเรียนวิชาสังคมศึกษาในวันเสาร์หรืออาทิตย์ และเมื่อมีโอกาสพิเศษ ครูสังคมศึกษาในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียงจะให้นักเรียนอ่านหนังสือแบบเรียนก่อนให้นักเรียนไปใช้แหล่งชุมชนในระดับมาก และให้นักเรียนเขียนรายงาน ความเรียง และทำแบบทดสอบแบบปรนัยและอัตนัยหลังการใช้แหล่งชุมชนในระดับมาก 2) การเปรียบเทียบลักษณะการใช้ประโยชน์แหล่งชุมชนประกอบการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษาของครูสังคมศึกษาในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียงเกี่ยวกับประเภทของแหล่งชุมชน วิธีการใช้แหล่งชุมชน เวลาที่ใช้แหล่งชุมชนและกิจกรรมที่ให้นักเรียนปฏิบัติก่อนและหลังการใช้แหล่งชุมชน ปรากฏว่าแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 ซึ่งไม่เป็นไปตามสมมุติฐานที่ตั้งไว้ 3) ปัญหาการใช้แหล่งชุมชนประกอบการเรียนการสอน มีดังนี้ คือ ครูสังคมศึกษาในกรุงเทพฯ และจังหวัดใกล้เคียงส่วนมากประสบปัญหาเกี่ยวกับเวลาในการใช้แหล่งชุมชนซึ่งมีจำกัด การวัดผลและประเมินผลทำได้ไม่เต็มที่ วิทยากรและเจ้าหน้าที่ประจำแหล่งชุมชนมีจำนวนน้อย ไม่เพียงพอกับจำนวนนักเรียน นักเรียนบางส่วนยังไม่เห็นคุณค่า และประโยชน์ของการใช้แหล่งชุมชน รวมทั้งขาดทักษะในการใช้ ครูสังคมศึกษาส่วนมากมีความเห็นว่าสมควรใช้แหล่งชุมชนประกอบการเรียนการสอนเป็นอย่างยิ่ง เพราะมีประโยชน์มากทำให้นักเรียนได้รับประสบการณ์ตรง รู้จักวิธีการ ค้นคว้าหาความรู้ และทำให้นักเรียนเกิดความรักความผูกพัน และภูมิใจท้องถิ่นและในชาติของตน

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.

Recommended Citation

รัตติกาลชลากร, วรลักษณ์, "การใช้แหล่งชุมชนประกอบการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษา ในระดับมัธยมศึกษาตอนต้น" (1982). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 61756.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/61756