Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)

การศึกษาเชิงวิเคราะห์อุเทนคำฉันท์ของพระยาอิศรานุภาพ (อ้น)

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

An analytical study of Uthen Kham Chan by Phraya Isaranupharp

Year (A.D.)

1981

Document Type

Thesis

First Advisor

ศักดิ์ศรี แย้มนัดดา

Faculty/College

Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)

Degree Name

อักษรศาสตรมหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

ภาษาไทย

DOI

10.58837/CHULA.THE.1981.566

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์อุเทนคำฉันท์ของพระยาอิศรานุภาพ (อ้น) โดยมุ่งศึกษาพิจารณาเกี่ยวกับที่มาของเรื่อง ลักษณะการแต่ง การใช้ภาษา ตลอดจนการวิเคราะห์วิจารณ์เกี่ยวกับสุนทรียภาพทางภาษาด้วย เนื้อหาของวิทยานิพนธ์นี้แบ่งเป็น 7 บท บทแรก เป็นบทนำ บทที่ 2 เป็นการสอบทานอุเทนคำฉันท์ฉบับพิมพ์กับต้นฉบับตัวเขียน บทที่ 3 กล่าวถึงความนิยมแพร่หลายของเรื่อง “พระเจ้าอุเทน" และที่มาของอุเทนคำฉันท์ บทที่ 4 เป็นการศึกษา เชิงวิเคราะห์ลักษณะการแต่ง บทที่ 5 ศึกษาเกี่ยวกับการใช้ภาษาในอุเทนคำฉันท์ บทที่6 เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์เกี่ยวกับภาษาวรรณศิลป์ และบทที่ 7 เป็นบทสรุปและข้อเสนอแนะ เพื่อเป็นแนวทางแก่ผู้สนใจศึกษาต่อไป ผลการสอบทานปรากฏว่า ต้นฉบับตัวเขียนของอุเทนคำฉันท์ที่เก็บรักษาไว้ ณ หอวชิรญาณมีทั้งหมด 9 สำนวน มีข้อแตกต่างจากต้นฉบับทั้งอักขรวิธีและรายละเอียดบางตอน ซึ่งเข้าใจว่าเป็นการแต่งเพิ่มเติม ผู้แต่งอุเทนคำฉันท์ได้เค้าเรื่องทั้งหมดมาจากพระธัมมปทัฏฐกถา ภาค 2 หมวดอัปปมาทวรรควรรณนา ข้อที่ 15 เรื่อง “สามาวดีวัตถุ" อุเทนคำฉันท์แต่งตามแบบคำฉันท์โบราณคือใช้ฉันท์ที่เป็นหลักอยู่ 6 แบบ และกาพย์อีก 2 แบบ ทั้งไม่เคร่งครัดด้านคำครุ คำลหุ มากนัก หนังสือเล่มนี้เป็นวรรณคดีคำฉันท์ที่เพียบพร้อมด้วยสุนทรีภาพทางภาษาประกอบด้วยอลังการอันเด่นหลายลักษณะ มีเนื้อเรื่องสนุกสนาน ให้ความเพลิดเพลินและคติชีวิตตามแบบของวรรณคดีที่ได้เค้าโครงเรื่องมาจากพุทธศาสนาโดยทั่วไป.

Share

COinS