Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)

ความไวและความต้านทานของยุงก้นปล่อง Anopheles (Cellia) dirus สามสายพันธุ์จากท้องถิ่น ต่อดีดีทีและสารฆ่าแมลงบางชนิด

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

Susceptibility and resistance in three local strains of Anopheles Cellia dirus to DDT and some other insecticides

Year (A.D.)

1986

Document Type

Thesis

First Advisor

สิริวัฒน์ วงษ์ศิริ

Second Advisor

ชูศักดิ์ ประสิทธิสุข

Faculty/College

Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)

Degree Name

วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

ชีววิทยา

DOI

10.58837/CHULA.THE.1986.567

Abstract

จากการศึกษาระดับความไวของยุงก้นปล่อง Anopheles (Cellia) dirus 3 สายพันธุ์ (dirus A จาก อุดรธานีและจันทบุรี, dirus C จากสิชล) ต่อดีดีที (DDT) | เฟนนิโตรไธออน (fenitrotion) | ไพริธรินส์ (pyrethrins) | เดลต้า เมธริน (deltamethrin) | ไบโดเรสเมธริน (bioresmethrin) และอัลเลธริน (allethrin) โดยใช้ค่า LT₅₀ เปรียบเทียบกับ LT₅₀ ของยุง dirus A สายพันธุ์ SEAD ซึ่งเป็นสายพันธุ์จากห้อง ปฏิบัติการและมีความไวต่อสารฆ่าแมลง ไม่พบว่ามีความท้านทานต่อสารฆ่าแมลงและการต้านสารเคมีข้ามกลุ่ม แต่พบว่าสายพันธุ์จันทบุรีมีความทนทานต่อเดลต้า เมธรินในระดับ 20. และ 1.96 ในเพศผู้และเพศเมีย ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบความทนทานในยุงทั้งสามสายพันธุ์ต่อไบโอเรสเมธริน โดยที่ความทนทานและความไวต่อสารฆ่าแมลงเหล่านี้ไม่มีความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกับชนิดของยุง dirus A หรือ C เมื่อเปรียบเทียบระดับความไวต่อสารฆ่าแมลงพบว่า ยุงเพศผู้มีความไวต่อพิษของไพรินส์และไพริธรอยด์มากกว่าเพศเมีย ส่วนดีดีทีและเฟนนิโตรไธออนมีความเป็นพิษต่อยุงเพศผู้และเพศเมียในระดับที่ใกล้ เคียงกัน เรียงลำดับความเป็นพิษของสารฆ่าแมลงจากมากไปหาน้อยได้ดังนี้ เดลต้า เมธริน, ไพริธรินส์, ไบโอเรสเมธริน, เฟนนิโตรไธออน, อัลเลธริน และดีดีที สารฆ่าแมลงที่คาดว่าอาจนำมาใช้เป็นสารฆ่าแมลงทนแทนหรือสารเคมีเสริมได้แก่เฟนนิโตรไธออน และอัลเลธริน ทั้งนี้ควรได้รับการศึกษาทดสอบรายละเอียดต่าง ๆ ในภาคสนามก่อนนำไปใช้ประโยชน์ต่อไป

Link to Full Text

Share

COinS