Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
การกล่อมเกลาทางการเมืองโดยใช้แบบเรียนหลวงเป็นสื่อ ในสมัยรัชกาลที่ 5
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
Political Socialization through the use of official textbooks under the reign of King Rama V
Year (A.D.)
1986
Document Type
Thesis
First Advisor
สมบัติ จันทรวงศ์
Second Advisor
ชัยอนันต์ สมุทวญิช
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
รัฐศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
การปกครอง
DOI
10.58837/CHULA.THE.1986.516
Abstract
วิทยานิพนธ์นี้มีความประสงค์ที่จะศึกษาถึง กระบวนการกล่อมเกลาทางการเมือง (Political Socialization) ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยในการศึกษานี้จะอาศัยการจัดระบบการศึกษาของชาติเป็นตัวแบบ และในรายละเอียดของการศึกษานั้นจะเน้นการพิจารณาวิเคราะห์เนื้อหาสาระของแบบเรียนหลวงในรัชกาลดังกล่าวเป็นสำคัญ โดยหลักการแล้ว การจัดการศึกษานั้นถือว่าเป็นจักรกลในการผลิตบุคลากรให้เป็นผู้ที่มีความรู้และความรับผิดชอบในด้านต่างๆ เพื่อที่จะทำการสร้างสรรค์สังคมนั้นๆ ต่อไป แต่หากพิจารณาในบริบททางสังคม-การเมือง ซึ่งเป็นจุดประสงค์หลักของวิทยานิพนธ์นี้แล้ว ระบบการศึกษาถือได้ว่าเป็นเสมือน “โรงงาน" ที่จะทำการผลิตคุณค่าที่สังคมยอมรับให้แก่บรรดาผู้ที่จะเข้ารับการศึกษา หรืออาจกล่าวได้ว่าเป็นการสร้างให้บุคคลที่ถูกกล่อมเกลาทางการศึกษานั้นเป็นผู้ที่ยอมรับต่ออำนาจทางการเมมืองที่ดำรงอยู่ในขณะนั้น จากลักษณะเช่นนี้จะพบว่า เนื้อหาแบบเรียนหลวงในสมัยรัชการที่ 5 นอกจากจะสอนความรู้ด้านอักขรวิธี และความรู้ด้านวิทยาการต่างๆ แล้ว ยังมีการสอนถึงความรู้และแนวความคิดเกี่ยวกับรัฐประชาชาติ การสอนให้เป็นผู้ยอมรับและเชื่อฟังต่ออำนาจรัฐสมัยใหม่ที่แตกต่างจากโครงสร้างอำนาจรัฐแบบเดิม การสอนให้มีความจงรักภักดี หวงแหน เสียสละ และมุ่งจะกระทำประโยชน์ให้แก่ประเทศชาติรวมตลอดถึงความภูมิใจในความเป็นชาติไทยของตน และท้ายที่สุดเนื้อหาแบบเรียนยังได้สอนเรื่องความจงรักภักดีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ โดยเน้นถึงความสูงส่งของพระราชอำนาจและพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ของพระองค์ ผลจากการศึกษาให้ข้อสรุปว่า เนื้อหาสาระในทางการเมืองของแบบเรียนหลวงในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น มุ่งเน้นที่จะปลูกฝัง คุณค่าและอุดมการณ์ทางการเมือง เพื่อให้นักเรียนเป็นผู้ที่มีคุณสมบัติดังกล่าวข้างต้น
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
จุฑางกูร, สุมินทร์, "การกล่อมเกลาทางการเมืองโดยใช้แบบเรียนหลวงเป็นสื่อ ในสมัยรัชกาลที่ 5" (1986). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 48033.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/48033