Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
การศึกษาการสกัดและการทำแห้งสติวีโอไซด์จากหญ้าหวาน (Stevia rebaudiana bertoni)
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
A study on extraction and drying of stevioside from stevia (Stevia rebaudiana bertoni)
Year (A.D.)
1986
Document Type
Thesis
First Advisor
สมศักดิ์ ดำรงค์เลิศ
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
เคมีเทคนิค
DOI
10.58837/CHULA.THE.1986.545
Abstract
หญ้าหวานเป็นพืชที่มีต้นกำเนิดแถบอเมริกาใต้ มีองค์ประกอบที่สำคัญคือสตีวีโอไซด์สารนี้มีความหวานประมาณ 150 ถึง 300 เท่า เมื่อเทียบกับน้ำตาลซูโครส ใบหญ้าหวานจะมีปริมาณสตีวีโอไซด์ประมาณร้อยละ 13.4 การทดลองนี้จึงได้พยายามสกัดสารนี้จากใบหญ้าหวานแห้งด้วยสารตัวทำละลาย 2 ชนิด คือ ไดอ๊อกเซน และน้ำ กระบวนการสกัดด้วยไดอ๊อกเซน เริ่มโดยนำใบหญ้าหวานมาบดให้ละเอียดก่อนจึงทำการแยกสารจำพวก non polar ด้วยคลอโรฟอร์ม ในเครื่องสกัดช๊อดเล็ตประมาณ 20 ชั่วโมง จากนั้นจึงนำมาสกัดต่อด้วยไดอ๊อกเซนประมาณ 5 ชั่วโมง แยกสารละลายไดอ๊อกเซนมาเติมเมธานอล เกิดผลึกสตีวีโอไซด์ทันที ผลึกมีสีขาวนวล อบให้ความชื้น เหลือร้อยละ 9.44 จะมีเสถียรภาพมากกระบวนการนี้สามารถสกัดสตีวีโอไซด์ได้ร้อยละ 6.79 โดยน้ำหนักจากใบหญ้าแห้ง กระบวนการสกัด ด้วยน้ำเป็นตัวทำละลาย ได้ศึกษาสภาวะการสกัดได้แก่ อัตราส่วนหญ้าหวานต่อน้ำ, อุณหภูมิและเวลาในการสกัด จากผลการทดลองสภาวะที่เหมาะสมจะได้ดังนี้ –อัตราส่วนหญ้าหวานต่อน้ำ เท่ากับ 1:8 โดยน้ำหนัก – อุณหภูมิของผสมในสารละลาย 50 องศาเซลเซียส – เวลาในการสกัด 4 ชั่วโมง ขั้นตอนดังกล่าวนี้สามารถแยกสกัดสารสตีวิโอไซด์ได้ถึงร้อยละ 83 โดยน้ำหนักของสารที่มีอยู่ในใบหญ้าหวานแยกสารละลายแล้วนำมาทำให้ใสด้วยการตกตะกอน ในรูปของแคลเซียมฟอสเฟตที่ pH 6.8 ใช้สารช่วยตกตะกอนปริมาณ 7 ส่วนในล้านส่วน สารละลายยังมีสีอยู่ จึงนำมาฟอกสีด้วยการเติมแคทไอออนิกฟลอคคิวแลนท์ที่ความเข้มข้น 2912 ส่วนในล้านส่วน จากนั้นนำไปผ่านเรซินชนิดแอนไอออน ค่า Absorbance ของสารละลายลดลงร้อยละ 92.5 ทำสารละลายให้เข้มข้นขึ้น เพื่อฉีดพ่นในเครื่องอบแห้งแบบหัวฉีดกระจาย มีอุณหภูมิภายในเครื่อง 170 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิของอากาศทางออก 115 องศาเซลเซียส ได้ผงสตีวีโอไซด์สีเหลือง ความชื้นร้อยละ 19.27 โดยน้ำหนัก กระบวนการนี้สามารถสกัดสารสตีวีโอไซด์ได้ร้อยละ 6.9 เทียบจากน้ำหนักหญ้าหวานแห้ง
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
ชุติมาสกุล, สถาพร, "การศึกษาการสกัดและการทำแห้งสติวีโอไซด์จากหญ้าหวาน (Stevia rebaudiana bertoni)" (1986). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 47941.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/47941