Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
มูลเหตุของเหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
Under lying causes of the October 14, 1973 event
Year (A.D.)
1987
Document Type
Thesis
First Advisor
วิทยา สุจริตธนารักษ์
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
รัฐศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
การปกครอง
DOI
10.58837/CHULA.THE.1987.556
Abstract
การศึกษามูลเหตุของเหตุการณ์การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ.2516 นอกจากจะเป็นการศึกษาปรากฏการณ์ทางการเมืองที่มีลักษณะเฉพาะแล้ว ยัง เป็นการศึกษาค้นคว้าข้อมูลทางประวัติศาสตร์ เพื่อที่จะหาการวิเคราะห์ในทางรัฐศาสตร์ โดยการอาศัยกรอบการมองในทางรัฐศาสตร์เป็นหลักในการศึกษาและการอธิบายถึงมูลเหตุ ของเหตุการณ์ กระบวนการก่อเกิด การคลี่คลายขยายตัวไป การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง เพื่อที่จะนำไปหาการอธิบายปรากฏการณ์การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองอื่นๆ ที่ได้เกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ทางการเมืองไทย และยังจะยังจะสามารถที่จะคาดการณ์ในสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต ได้อีกด้วย การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 เป็นปรากฏการณ์ ทางการเมืองที่มีความสำคัญอย่างมาก ต่อประวัติศาสตร์ทางการเมืองไทย ในแง่ของการเปลี่ยนแปลงทางระบอบการเมืองการปกครอง จากระบอบอำนาจนิยมไปสู่ระบอบประชาธิปไตย โดยมีการลุกฮือขึ้นของพลังมวลชน เพื่อทำการโค่นล้มรัฐบาลทหารผู้ทำการปกครองบริหารประเทศในเวลานั้น เป็นตัวผลักดันการเปลี่ยนแปลง มูลเหตุของเหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 ประกอบไปด้วยการสะสมตัวของเชื้อแห่งการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง ที่มีกระบวนการการก่อเกิดมานับแต่ภายหลังการยึดอำนาจรัฐของคณะทหาร เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2501 โดยอาจจะทำการแยกแยะออกเป็นประเด็นได้ดังนี้1. การยึดอำนาจรัฐของคณะทหารในปี พ.ศ. 2501 เป็นการทวนกระแสความคิดแบบประชาธิปไตย ซึ่งได้มีการรับเอามาจากสังคมตะวันตก ภายหลังการเปลี่ยนแปลง ทางการเมืองในปี พ.ศ. 2475 ด้วยการล้มเลิกหลักการ และกลไกแบบประชาธิปไตยตะวันตกลงในทุกระดับ ไม่ว่าจะเป็นสภาผู้แทนราษฎร การเลือกตั้ง พรรคการเมือง รวมตลอดไปถึงการปกครองส่วนท้องถิ่น ส่งผลทำให้เกิดความกดดันในทางการเมืองขึ้น จนกระทั่งกลายเป็น รากฐานในทางด้านความคิด ประกอบกับการที่ผู้ซึ่งมีความเชื่อมั่นในแนวความคิดแบบประชาธิปไตย ยังคงมีการเคลื่อนไหวอยู่ในรูปแบบของการต่อต้านแนวความคิด และโครงสร้าง ทางการเมืองประชาธิปไตยแบบไทย อันเป็นความพยายามของคณะทหารผู้ทำการปกครอง บริหารประเทศในเวลานั้น ในการที่จะวางรากฐานทางด้านแนวความคิด เพื่อเป็นการรองรับระบอบการปกครอง และสร้างความชอบธรรมทางการเมืองให้กับอำนาจรัฐที่มีอยู่ ในเวลาเดียวกันตัวแทนของแนวความคิดแบบประชาธิปไตยก็พยายามที่จะทำการยืนยันในความถูกต้องชอบธรรมของระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย ซึ่งได้มีการนำมาใช้ในช่วงก่อน หน้าการปกครองของคณะทหาร ดังนั้น ในส่วนนี้ จึงเป็นส่วนสำคัญในการผลักดันการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองให้เกิดขึ้น 2. การพัฒนาประเทศตามนโยบายของรัฐบาลทหาร ซึ่งมีการเน้นหนักในการพัฒนาทางอุตสาหกรรมเป็นหลัก ส่งผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคมเศรษฐกิจขึ้นอย่างมากมาย ก่อให้เกิดชั้นชั้นกลางใหม่ขึ้น และได้สร้างความคาดหวังให้บังเกิดขึ้นในสังคมไทย ว่า จะมีการสร้างความเจริญก้าวหน้าให้เกิดมีขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มปัญญาชนและชนชั้นกลาง แต่จากการที่สภาพการณ์ทางการเมืองซึ่งได้มีการหยุดชะงัก และการกีดกันการเข้ามีส่วนร่วมทางการเมือง อันสืบเนื่องมาจากการรวมศูนย์อำนาจในระบอบ การปกกรองประชาธิปไตยแบบไทย ประกอบกับปัญหาที่ได้เกิดขึ้นจากความล้มเหลวในการพัฒนาประเทศ มาประจวบกับการเกิดวิกฤตการณ์ทางสังคมเศรษฐกิจ ส่งผลทำให้เกิดความ ไม่พอใจในสภาพการณ์ที่เกิดขึ้น และก่อให้เกิดความขัดแย้งระหว่างกลุ่มต่างๆ ในสังคม จนกลายเป็นรากฐานซึ่งมีนัยสำคัญ และนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในวันที่ 14 ตุลาคม พ. ศ. 2516 3. การผูกขาดอำนาจและผลประโยชน์ของกลุ่มผู้ปกครองตระกูล "กิตติขจร-จารุเสถียร" ได้สร้างความแตกแยกขึ้นภายในกลุ่มชนชั้นปกกรองด้วยกันเอง รวมทั้งภายนอกกลุ่มชนชั้นปกครองได้รับผลกระทบตามไปด้วย ส่งผลทำให้เกิดความไม่พอใจต่อการกระทำของกลุ่ม "ถนอม-ประภาส" นำไปสู่ความต้องการในอันที่จะให้มีการเปลี่ยนแปลงตัวผู้ปกครองในระดับบน คือ จอมพลถนอม จอมพลประภาส และครอบครัว ทำให้เกิดการผลักดันการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองให้เกิดขึ้นในวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 4. การใช้อำนาจตามอำเภอใจในการแก้ไขปัญหาทางการเมืองของผู้นำในรัฐบาล ทหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทำรัฐประหารของคณะทหาร เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514 ได้นำมาซึ่งระบอบการปกครองแบบเผด็จการทหาร ภายหลังจากการมีระบอบการ ปกครองประชาธิปไตยแบบไทย ยิ่งไปกว่านั้น พฤติกรรมทางการเมืองของชนชั้นนำในรัฐบาล ทหาร อันเป็นการแสดงออกซึ่งการใช้อำนาจตามอำเภอใจ ในการแก้ไขปัญหาทางการเมืองโดยเฉพาะอย่างยิ่ง การใช้ความรุนแรงทางการเมือง ในกรณีการเรียกร้องรัฐธรรมนูญ ได้ส่งผลทำให้เกิดความไม่พอใจในกลุ่มผู้ปกครองบริหารประเทศเป็นอย่างมาก ประกอบกับการชี้นำการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองของขบวนการนิสิตนักศึกษา โดยที่ได้รับอิทธิพลและการสนับสนุนจากบรรดานักคิด นักเขียน และสื่อมวลชนต่างๆ ส่งผลให้ขบวนการนิสิตนักศึกษา ประสบความสำเร็จในการรณรงค์ทางการเมือง ในการเรียกร้องทางการเมือง และได้รับความเชื่อถือจากประชาชน จนกระทั่งสามารถที่จะระดมพลังมวลชนมาในการต่อต้าน และโค่นล้มรัฐบาลทหารได้ จากการให้ความร่วมมือของกลุ่มพลังต่างๆ ในสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การให้ความสนับสนุนของกลุ่มผู้ปกครองภายในศูนย์อำนาจรัฐ ที่มีต่อขบวนการนิสิตนักศึกษา ส่งผลทำให้เกิดการผลักดันการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองให้เกิดขึ้นในวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ.2516
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
อัศวพิชยนต์, พยนต์, "มูลเหตุของเหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516" (1987). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 46359.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/46359