Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)

การศึกษาเชิงวิเคราะห์คัมภีร์ชินจริต

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

An analytical study of the jinacarita

Year (A.D.)

1988

Document Type

Thesis

First Advisor

ฐานิสร์ ชาครัตพงศ์

Second Advisor

สุภาพรรณ ณ บางช้าง

Faculty/College

Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)

Degree Name

อักษรศาสตรมหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

ภาษาตะวันออก

DOI

10.58837/CHULA.THE.1988.746

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจชำระ แปล และศึกษาเชิงวิเคราะห์คัมภีร์ชินจริต อันเป็นคัมภีร์บาลีเกี่ยวกับพุทธประวัติของพระเมธังกรเถระชาวลังกา รจนาในสมัยพระเจ้าภุวเนกพาหุ ที่ 1 พ.ศ. 1820-1830 โดยใช้ต้นฉบับคัมภีร์ใบลาน 3 ฉบับ จากหอสมุดแห่งชาติ ฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน 2 ฉบับ คือ ของสมาคมบาลีปกรณ์และของสหภาพพม่า ในด้านเนื้อเรื่อง พระเมธังกรเถระได้อาศัยเนื้อเรื่องที่มีอยู่ในคัมภีร์ต่างๆ เช่น พระไตรปิฎก อรรถกถาพุทธวงศ์ นิทานกถาของอรรถกถาชาดก เป็นต้น มาเรียบเรียงขึ้นใหม่ในลักษณะย่อเรื่อง เนื้อเรื่องในคัมภีร์ชินจริตจึงไม่เด่นและไม่แตกต่างจากเรื่องพุทธประวัติในวรรณคดีบาลีทั่วไป ลักษณะพิเศษของคัมภีร์ชินจริตอยู่ที่วิธีการเสนอเนื้อหา โดยแต่งเป็นฉันท์ทั้งหมด 472 คาถา ล้วนเป็นฉันทวรรณพฤติ 12 ชนิด ฉันท์เหล่านั้นเป็นที่ปรากฏอยู่ในคัมภีร์วุตโตทัย 11 ชนิด ส่วนฉันท์อีกชนิดหนึ่งไม่ปรากฏในตำราฉันท์ทั้งฝ่ายบาลีและสันสกฤต ด้านอลังการมีการใช้สัททาลังการ และอรรถาลังการได้อย่างดีเยี่ยม ด้านสำนวนภาษา พระเมธังกรเถระได้ใช้คำคำเดียวในหลายความหมาย และได้สร้างคำคุณศัพท์และคำสมาสเพื่อสรรเสริญพระสัมมาสัมมาพุทธเจ้าขึ้นเป็นพิเศษจำนวนมาก ลักษณะต่างๆ เหล่านี้ทำให้คัมภีร์ชินจริต เป็นวรรณคดีประเภทกาวฺยสรรเสริญพระพุทธคุณที่ดีเยี่ยมเรื่องหนึ่งในวรรณคดีบาลี

Share

COinS