Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)

ความสัมพันธ์ระหว่างเมืองเชอหลี กับเมืองปาไปซีฟู ในพุทธศตวรรษที่ 19

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

Relation between Muang Che Li and Muang Babaisifu during the 13th-14th centuries

Year (A.D.)

1988

Document Type

Thesis

First Advisor

ธิดา สาระยา

Faculty/College

Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)

Degree Name

อักษรศาสตรมหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

ประวัติศาสตร์

DOI

10.58837/CHULA.THE.1988.736

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มุ่งศึกษาถึงพัฒนาการของความสัมพันธ์ระหว่างเมืองเชอหลี่ (ภายหลังคือสิบสองพันนา) กับเมืองปาไปซีฟู (ภายหลังคืออาณาจักรเชียงใหม่หรือล้านนา) ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตอนบน ผลการศึกษาปรากฏว่า ความสัมพันธ์ก่อนที่พญามังรายตั้งตัวขึ้นในที่ราบลุ่มเชียงใหม่ใน พ.ศ. 1839 นั้นอยู่ในลักษณะเครือญาติ ชนชาติไตสองกลุ่มนี้มีการรวมกันแบบพันธมิตรทางการทหาร การกระจายโอรสไปปกครองตัวเมืองต่าง ๆ ในแถบนี้ ชนชั้นผู้ปกครองทำการผสมผสานกันทางการแต่งงาน และส่งเสริมให้ใช้ระบบการเมืองการปกครองละม้ายคล้ายคลึงกัน พญามังรายเมื่อมีอำนาจสมัยพุทธศตวรรษที่ 19 ได้แสดงบทบาทสำคัญในการเคลื่อนไหวทางการเมืองนี้ แต่ฮูบิเลียแห่งราชวงศ์หยวนจีนยกทัพลงใต้เข้าปราบหนานเจ้าก๊กพร้อมกับการผนวกเมืองเชอหลี่ให้ขึ้นอยู่กับโครงสร้างการปกครองท้องถิ่นยูนนานจีน ทำลายแผนการรวมความสัมพันธ์แบบเครือญาติของพญามังราย พระองค์จึงต่อต้านอำนาจของราชวงศ์หยวนจีนโดยการชักนำชนชั้นผู้ปกครองเมืองเชอหลี่เป็นพันธมิตร ลักษณะความสัมพันธ์แบบเครือญาติดั้งเดิมนั้นเปลี่ยนเป็นความสัมพันธ์แบบสามเส้าระหว่างเมืองปาไปซีฟู-เมืองเชอหลี่-ราชวงศ์หยวนจีน ซึ่งมีลักษณะเป็นความสัมพันธ์ทางการเมืองที่ต่างฝ่ายต่างพยายามรักษาผลประโยชน์ของตน ราชวงศ์หยวนจีนสร้างระบบสำนักงานปลอบโยนและมาตรการเก็บส่วยต่าง ๆ ตามสองฟากฝั่งแนวพรมแดนยูนนานเพื่อสร้างความสัมพันธ์อันเหนียวแน่นกับเมืองเชอหลี่และกีดขวางเจ้าเมืองปาไปซีฟูมิให้เข้าพัวพันกับชนชั้นผู้ปกครองเมืองเชอหลี่ ในที่สุดภายใต้แรงกดดันอันมีประสิทธิภาพของราชวงศ์หยวนจีน ชนชาติไตสองกลุ่มนี้จำต้องตีตัวออกห่างจากกัน และความสัมพันธ์แบบเครือญาติระหว่างชนชาติไตสองกลุ่มนี้จึงค่อย ๆ แตกสลายไปในปลายพุทธศตวรรษที่ 19

Link to Full Text

Share

COinS