Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
Development of special study module for medical curriculum based on adaptive curriculum concept
Year (A.D.)
2024
Document Type
Thesis
First Advisor
อภิภา ปรัชญพฤทธิ์
Second Advisor
ราม รังสินธุ์
Faculty/College
Faculty of Education (คณะครุศาสตร์)
Department (if any)
Department of Educational Policy, Management, and Leadership (ภาควิชานโยบาย การจัดการและความเป็นผู้นำทางการศึกษา)
Degree Name
ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาเอก
Degree Discipline
อุดมศึกษา
DOI
10.58837/CHULA.THE.2024.580
Abstract
การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์หลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตในปัจจุบันของกลุ่มวิชาเฉพาะที่ส่งเสริมศักยภาพตามความสนใจของผู้เรียนของคณะแพทยศาสตร์ในประเทศไทยและต่างประเทศ 2) วิเคราะห์ความคาดหวังของอาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรและนักศึกษาแพทย์ต่อโมดูลการเรียนรู้พิเศษฯ และ 3) พัฒนาโมดูลการเรียนรู้พิเศษของหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตตามแนวคิดหลักสูตรแบบปรับเหมาะ จำนวน 5 โมดูล ได้แก่ โมดูลวิทยาศาสตร์การแพทย์พื้นฐาน โมดูลวิทยาศาสตร์การแพทย์คลินิก โมดูลเวชศาสตร์ชุมชน โมดูลเวชปฏิบัติคลินิกเฉพาะทาง และโมดูลวิทยาศาสตร์ระบบสุขภาพ ตัวอย่างสำหรับการวิจัย คือ 1) นักศึกษาแพทย์ชั้นปีที่ 6 จำนวน 38 คน และ 2) อาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตร 31 คน รวม 69 คนที่ได้จากการสุ่มอย่างง่ายทั้งหมด 95 คน (ร้อยละ 72.63) สังกัดคณะแพทยศาสตร์ 19 จาก 22 สถาบัน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบวิเคราะห์เอกสารเกี่ยวกับการจัดการศึกษา แบบสอบถามเกี่ยวกับความคาดหวัง และแบบตรวจสอบความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของโมดูลการเรียนรู้พิเศษฯ ทั้ง 5 โมดูล การวิเคราะห์ข้อมูล 1) วิเคราะห์สถิติเชิงบรรยาย สัดส่วน ร้อยละ ค่ามัธยฐาน สำหรับ 1.1) องค์ประกอบโมดูล 7 ส่วน คือ ระดับการเรียนรู้ของผู้เรียน คำอธิบายระดับการเรียนรู้ของผู้เรียนในแต่ละระดับ ผลลัพธ์การเรียนรู้ของผู้เรียน เป้าหมายและจุดประสงค์ เกณฑ์การประเมินผล เครื่องมือที่ใช้ประเมินผล และกลยุทธ์การจัดการเรียนการสอน และ 1.2) คุณสมบัติการปรับเหมาะ 5 ส่วน คือ กระบวนการปรับเหมาะ เป้าหมายการปรับเหมาะ ระยะเวลาในการปรับเหมาะ ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการปรับเหมาะ และประเภทของการปรับเหมาะ 2) วิเคราะห์ความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของ (ร่าง) โมดูลการเรียนรู้พิเศษฯโดยอาศัยค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาและอัตราส่วนความตรงเชิงเนื้อหา จำนวน 4 ด้าน ได้แก่ ความสอดคล้องกับเกณฑ์วิชาชีพ ความชัดเจน ความเข้าใจได้ง่าย และความสำคัญ โดยอาศัยผู้เชี่ยวชาญจำนวน 8 คน ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1) หลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตในปัจจุบันของกลุ่มวิชาเฉพาะที่ส่งเสริมศักยภาพตามความสนใจของผู้เรียนของคณะแพทยศาสตร์ทั้งในประเทศไทยมีการจัดในรูปแบบรายวิชามากกว่ารูปแบบโมดูล โดยพบตัวอย่างการจัดในรูปแบบโมดูลการเรียนรู้พิเศษใน 6 สถาบันในประเทศไทยและ 10 มหาวิทยาลัยในต่างประเทศ ทั้งนี้ การจัดการศึกษาโมดูลการเรียนรู้พิเศษเพื่อต่อยอดทักษะทางวิชาชีพในสาขาต่าง ๆ ใกล้เคียงกัน แต่พบการจัดโมดูลวิทยาศาสตร์ระบบสุขภาพในต่างประเทศมากกว่าประเทศไทย 2) ความคาดหวังต่อโมดูลการเรียนรู้พิเศษ พบว่า ทั้งอาจารย์ผู้รับผิดชอบหลักสูตรและนักศึกษาแพทย์ส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับโมดูลวิทยาศาสตร์การแพทย์คลินิกในระดับมากที่สุดทุกสถาบัน ส่วนโมดูลอื่น ๆ จัดอยู่ในระดับความสำคัญมาก โดยโมดูลวิทยาศาสตร์การแพทย์คลินิกและโมดูลเวชปฏิบัติคลินิกเฉพาะทางจัดการศึกษาในชั้นคลินิกเป็นหลัก ส่วนโมดูลเวชศาสตร์ชุมชนและโมดูลวิทยาศาสตร์ระบบสุขภาพจัดการศึกษาตลอดหลักสูตร โมดูลวิทยาศาสตร์การแพทย์พื้นฐานจัดในชั้นปรีคลินิก และมีจำนวนหน่วยกิต อย่างน้อย 10 ถึง 15 หน่วยกิต ทั้งนี้ มุ่งเน้นจัดการเรียนรู้แบบผสมผสานบูรณาการกับหลักสูตรแกนกลาง ร่วมกับการปรับเหมาะโดยเสนอเนื้อหาและแนวทางการศึกษาตามศักยภาพของผู้เรียนภายใต้คำแนะนำจากอาจารย์ที่ปรึกษาอย่างต่อเนื่อง 3) ผลการตรวจสอบความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของ (ร่าง) โมดูลการเรียนรู้พิเศษฯ ผ่านเกณฑ์ทั้ง 5 โมดูล โดยมีค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาระหว่าง 0.875 ถึง 1.000 และอัตราส่วนความตรงเชิงเนื้อหา ระหว่าง 0.875 ถึง 1.000 ในทุกองค์ประกอบ
Other Abstract (Other language abstract of ETD)
This study aimed to 1) analyze the current Doctor of Medicine curriculum regarding special subject groups that enhance learners' potential based on their interests in medical faculties in Thailand and abroad, 2) explore the expectations of curriculum instructors and medical students toward the Special Study Modules (SSMs), and 3) develop SSMs in the Doctor of Medicine curriculum based on the adaptive curriculum concept. The five developed modules included: Basic Medical Sciences (BMS), Clinical Medical Sciences (CMS), Community Medicine (CM), Specialty Clinical Practice (SCP), and Health Systems Science (HSS). The study sample consisted of 1) 38 sixth-year medical students and 2) 31 curriculum instructors, totaling 69 participants from 19 out of 22 medical faculties (72.63%) selected through simple random sampling from a total of 95 participants. Research tools included: a document analysis form for educational management, a questionnaire regarding expectations, and an evaluation checklist assessing the appropriateness and feasibility of the five proposed SSMs. Data analysis involved 1) Descriptive statistics, including proportions, percentages, and medians, were used to analyze 1.1) The seven components of each module: learner level, description of learner levels, learning outcomes, goals and objectives, assessment criteria, evaluation tools, and instructional strategies. 1.2) The five components of adaptability: adaptation process, adaptation objectives, duration of adaptation, influencing factors, and types of adaptation. 2) The appropriateness and feasibility of the draft SSMs were evaluated using the Content Validity Index (CVI) and Content Validity Ratio (CVR), based on four criteria: alignment with professional standards, clarity, comprehensibility, and significance. These assessments were conducted by a panel of eight experts. The result demonstrated 1) The current Doctor of Medicine curriculum in Thailand features special subject groups that primarily follow a course-based structure rather than a module-based format. Module-based SSMs were identified in 6 Thai institutions and 10 international universities. These modules generally aim to enhance professional skills across various disciplines. Notably, Health Systems Science modules were more frequently implemented in international institutions than in Thailand. 2) Regarding expectations, both curriculum instructors and medical students consistently rated the CMS module as the highest priority across all institutions. The remaining modules, BMS, CM, SCP, and HSS, were also perceived as highly important. The CMS and SCP modules were primarily delivered during the clinical years, whereas CM and HSS were integrated throughout the entire curriculum. The BMS module was offered during the pre-clinical phase. Each module comprised at least 10 to 15 credits. All modules emphasized a blended learning approach integrated with the core curriculum, featuring personalized content tailored to students’ potential under ongoing guidance from academic advisors. 3) The draft SSMs met the criteria for appropriateness and feasibility across all five modules, with CVI values ranging from 0.875 to 1.000 and CVR values also ranging from 0.875 to 1.000.
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
กันธิวงค์, อนุพงษ์, "การพัฒนาโมดูลการเรียนรู้พิเศษของหลักสูตรแพทยศาสตรบัณฑิตตามแนวคิดหลักสูตรแบบปรับเหมาะ" (2024). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 74418.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/74418