Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)

การค้าสำเภาของไทยสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

Junk trade of Thailand in the early Bangkok period

Year (A.D.)

1979

Document Type

Thesis

First Advisor

เพ็ญศักดิ์ จักษุจินดา โฮวิทซ์

Second Advisor

ปิยนาถ บุนนาค

Faculty/College

Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)

Degree Name

อักษรศาสตรมหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

ประวัติศาสตร์

DOI

10.58837/CHULA.THE.1979.258

Abstract

ศึกษาวิจัยการค้าสำเภาของไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ทั้งนี้เพื่อที่จะได้ทราบถึงบทบาทอันน่าจะส่งผลต่อการค้าสำเภาที่มีต่อสังคม เศรษฐกิจ และการปกครองของไทยในช่วงเวลานั้น สิ่งที่นำมาพิจารณาร่วมด้วยในการศึกษาวิเคระาห์เรื่องนี้ คือ ความเป็นมาของการค้าสำเภาก่อนสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ทั้งนี้เพื่อให้เห็นความต่อเนื่องกันของกิจการค้าประเภทนี้ซึ่งดำเนินมาเป็นระยะเวลานานแล้ว พร้อมกันนั้นก็ได้พิจารณาว่าสภาพสังคม เศรษฐกิจ และการปกครองของไทยในช่วงระยะเวลาดังกล่าวมีความสำคัญอย่างไรหรือไม่ต่อความเจริญก้าวหน้าของการค้าสำเภาทั้งของหลวงและของเอกชน กับทั้งศึกษานโยบายและวิธีดำเนินงาน รวมทั้งบทบาทของผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการค้าสำเภาในระยะนี้ด้วย ผลของการวิจัยพบว่า การค้าสำเภาโดยเฉพาะของหลวงให้ประโยชน์อย่างมหาศาลแก่ประเทศทั้งทางด้านสังคม เศรษฐกิจ และการปกครองทั้งทางตรงและทางอ้อม แม้กระนั้นการค้าสำเภาของหลวงจำเป็นต้องเลิกล้มไปหลังจากการทำสนธิสัญญาบาวริง ด้วยความจำเป็นทางสถานการณ์ทางการเมือง อย่างไรก็ดีการค้าทางเรือของเอกชนยังคงดำเนินอยู่ต่อมา ในทัศนะของผู้วิจัย การคมนาคมขนส่งทางเรือเป็นวิถีทางที่สะดวกและประหยัดทางหนึ่ง ซึ่งยังผลพลอยได้แก่ประเทศในสยามสงครามด้วย กล่าวคือ รัฐบาลสามารถใช้ทั้งเรือและกำลังคนเป็นกำลังสนับสนุนในการปฏิบัติการทางทหารได้โดยไม่ยากนัก ด้วยเหตุนี้การศึกษาวิจัยจึงน่าจะเป็นประโยชน์สำหรับเป็นแนวทางในการศึกษาค้นคว้าวิจัยการพัฒนาการค้าทางเรือของไทยในระยะเวลาต่อมา อย่างที่เรียกในปัจจุบันว่า "พาณิชย์นาวี"

Other Abstract (Other language abstract of ETD)

This thesis is aimed at studying and analyzing junk trade of Thailand in the early Bangkok period in order to realize the roles of the trade which effected society, economics and politics of Thailand during the period. The three factors which are considered in this analysis are : firstly, the history of Thai junk trade before the early Bangkok period which presents the sequence of junk trade which has been carried on for a long time; secondly, the conditions of society, economics and politics of Thailand during that period which indicate whether they have influences on the progress of both the royal and junk trade or not; thirdly, the policy and procedure including the roles of the people concerned in this trade. The result of the analysis is that junk trade especially the royal one gave great benefits to society, economics and politics of Thailand, both directly and indirectly. Even so, due to the Bowring Treaty signed under the pressure of politic situations, the royal junk trade was abolished. However, the private maritime trade could survive. According to the researcher, maritime transportation is convenient and economical. It is also potential in war time, i.e., the government can make use of ships and manpower in military activities without difficulty. Hence, the thesis may be useful as a guidline for the study of the development of Thai maritime trade in the next period which at present is called "The Merchant Marine".

Link to Full Text

Share

COinS