Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
การศึกษาทัศนคติของผู้ใช้ห้องสมุดประชาชน ของกรุงเทพมหานคร
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
study of users' attitudes towards the public libraries of Bangkok metropolis
Year (A.D.)
1980
Document Type
Thesis
First Advisor
ปราณี ไชยชนะ
Second Advisor
สุรางค์ กุณวงษ์
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
อักษรศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
บรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์
DOI
10.58837/CHULA.THE.1980.386
Abstract
วิทยานิพนธ์เรื่องนี้มุ่งหมายจะศึกษาทัศนคติของผู้ใช้ห้องสมุดประชาชนของกรุงเทพมหานครซึ่งมีจำนวน 6 แห่งคือ ห้องสมุดประชาชนสวนลุมพินี ห้องสมุดประชาชนซอยพระนาง ห้องสมุดประชาชนปทุมวัน ห้องสมุดประชาชนอนงคาราม ห้องสมุดประชาชนวัดสังข์กระจาย และห้องสมุดประชาชนบางเขน โดยศึกษาทั้งในด้านวัตถุประสงค์และหน้าที่ สภาพทั่วไป ครุภัณฑ์ หนังสือและสิ่งพิมพ์ต่างๆ ระเบียบกฎเกณฑ์ การปฏิบัติงานของบรรณารักษ์และเจ้าหน้าที่ บริการและกิจกรรมของห้องสมุด จุดมุ่งหมายข้ออื่นๆ เพื่อทราบความต้องการและข้อเสนอแนะของผู้ใช้ เสนอแนวทางในการปรับปรุงและส่งเสริมงานห้องสมุดประชาชนของกรุงเทพมหานครให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังรวบรวมประวัติห้องสมุดประชาชนของกรุงเทพมหานครเพื่อประโยชน์ในการดำเนินงานต่อไป วิธีการวิจัยอาศัยข้อมูลจากเอกสาร การสัมภาษณ์หัวหน้างาน บรรณารักษ์และเจ้าหน้าที่ห้องสมุดประชาชนของกรุงเทพมหานคร การสังเกตการณ์ห้องสมุดดังกล่าว และการแจกแบบสอบถามผู้ใช้ห้องสมุดประชาชนของกรุงเทพมหานครจำนวน 400 คนระหว่างวันที่ 6-30 ธันวาคม 2522 แบบสอบถามที่ได้กลับคืนมาสมบูรณ์ถูกต้องมีจำนวน 301 ชุด หรือร้อยละ 75.25 ของแบบสอบถามที่แจกไป ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้:- ผู้ใช้ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุระหว่าง 20-29 ปี มาใช้ห้องสมุดสัปดาห์ละหลายครั้ง สาเหตุสำคัญที่สุดที่มาใช้ห้องสมุดคือความสะดวกในการเดินทาง จุดประสงค์ในการเข้าใช้เพื่อการศึกษาค้นคว้าและพักผ่อนหย่อนใจ ผู้ใช้สนใจห้องสมุดในระดับปานกลาง ผู้ใช้ให้ทัศนะว่า วัตถุประสงค์และหน้าที่ของห้องสมุดดีในระดับปานกลางถึงมากเฉพาะนิสิตนักศึกษาและครู-อาจารย์ ศึกษาค้นคว้าจากห้องสมุดได้น้อย ผู้ใช้คิดว่ายังไม่ใช่ห้องสมุดที่ดีมากของกรุงเทพฯ แต่บริการคนทุกเพศ ทุกวัย และทุกระดับการศึกษาอย่างเท่าเทียมกันมาก เว้นแต่กรรมกรที่คิดว่าปานกลาง นอกจากนั้นผู้ใช้ยังเห็นว่าติดตามความเคลื่อนไหวของประเทศและของโลกจากห้องสมุดได้เพียงปานกลางด้วย สภาพทั่วไปของห้องสมุดอยู่ในเกณฑ์ดีมากและปานกลาง ยกเว้นสวัสดิการของห้องสมุดเรื่องน้ำดื่ม ห้องน้ำ ซึ่งผู้ใช้ยังคิดว่าดีน้อยไป ครุภัณฑ์ของห้องสมุดอยู่ในเกณฑ์ปานกลาง แต่อาชีพข้าราชการ และครู-อาจารย์ ยังเห็นว่าตู้และป้ายนิทรรศการเพียงพอเหมาะสมน้อย วัย 40 ปีขึ้นไปยังไม่พอใจ ตู้จุลสารและกฤตภาค กับโต๊ะเก้าอี้ ด้านหนังสือและสิ่งพิมพ์อื่นๆ ของห้องสมุด ผู้ใช้คิดว่ามีส่วนร่วมในการจัดซื้อหนังสือเข้าห้องสมุดน้อย ห้องสมุดมีโสตทัศวัสดุ จุลสาร และกฤตภาคจำนวนน้อย มีหนังสือและวารสารปานกลางเท่านั้น การจัดหมู่ ทำบัตรรายการ และสภาพของหนังสือก็น่าพอใจปานกลางเช่นกัน กฎเกณฑ์การเข้าใช้และการปฏิบัติงานของบรรณารักษ์และเจ้าหน้าที่ดีปานกลางและมาก โดยเฉพาะผู้ใช้วัย 10-13 ปีและ 40 ปีขึ้นไป ตอบว่าบรรณารักษ์และเจ้าหน้าที่บริการดีมาก ส่วนกฎการเป็นสมาชิก และการยืม ผู้ใช้ยังพอใจปานกลางเท่านั้น เว้นแต่ที่ห้องสมุดประชาชนอนงคารามที่พอใจมาก เรื่องเวลาบริการและจำนวนบุคลากรก็อยู่ในระดับปานกลางด้วยบริการที่ผู้ใช้เห็นพ้องกันว่าดีมาก คืออ่านหนังสือในห้องสมุด และวัย 10-13 ปีเห็นว่าบริการตอบคำถาและช่วยการค้นคว้าดีมากด้วย แต่บริการและกิจกรรมอื่นๆ ยังอยู่ในระดับดีน้อยจนถึงน้อยที่สุด โดยเฉพาะกิจกรรมต่างๆ เช่น การเล่านิทาน การฉายภาพยนตร์และการอภิปราย ผู้ใช้แสดงความต้องการและข้อเสนอแนะไว้ว่า ห้องสมุดควรสนองวัตถุประสงค์และหน้าที่ได้ดีมากขึ้นจัดสภาพทั่วไปให้ดีขึ้น เพิ่มครุภัณฑ์และจัดให้เหมาะสม เพิ่มวัสดุห้องสมุดที่มีคุณค่าและทันสมัย แก้ไขกฎเกณฑ์บางประการที่ยังไม่เหมาะสม โดยเฉพาะกฎการเป็นสมาชิกและกฎการยืมหนังสือเพิ่มจำนวนบรรณารักษ์และเจ้าหน้าที่และให้ปฏิบัติงานได้ดีขึ้น เพิ่มบริการและกิจกรรมห้องสมุด ข้อเสนอแนะของผู้วิจัยมีดังนี้:- ผู้บริหารควรเรียนรู้ถึงความสำคัญและสนใจห้องสมุดประชาชนของกรุงเทพมหานครให้มากขึ้น ยกฐานะงานห้องสมุดนี้ขึ้นเป็นหน่วยงานระดับกอง ให้มีพระราชบัญญัติห้องสมุดประชาชนของกรุงเทพมหานครและคณะกรรมการบริหารงานห้องสมุด เพิ่มงบประมาณ ร่วมมือกับบรรณารักษ์ในการนำระบบห้องสมุดประชาชนมาใช้ดำเนินงานรวมทั้งในการจัดตั้งห้องสมุดประชาชนแห่งใหม่ ตรวจเยี่ยมและติดตามผลการปฏิบัติงานของบรรณารักษ์และเจ้าหน้าที่อย่างสม่ำเสมอ รับฟังข้อคิดเห็นของบรรณารักษ์ เจ้าหน้าที่และผู้ใช้ เพื่อปรับปรุงห้องสมุดให้ดีขึ้น บรรณารักษ์และเจ้าหน้าที่ควรจัดหาวัสดุห้องสมุดที่มีคุณค่า ทันสมัย และเหมาะสมกับความต้องการของผู้ใช้ จัดบริการและกิจกรรมที่แปลกใหม่ เป็นประโยชน์พร้อมทั้งปรับปรุงบริการและกิจกรรมที่มีอยู่แล้ว ปฏิบัติงานด้วยความกระตือรือร้น กระตุ้นผู้ใช้ให้ร่วมมือกับห้องสมุด ร่วมมือกับผู้บริหารในการใช้งบประมาณอย่างคุ้มค่า และนำระบบห้องสมุดประชาชนมาใช้ ร่วมมือกับสถาบันอื่นๆ ในเขตกรุงเทพมหานครเพื่อแลกเปลี่ยนหรือขอความช่วยเหลือ เพิ่มการประชาสัมพันธ์ห้องสมุด ร่วมมือกันระหว่างบรรณารักษ์และเจ้าหน้าที่แก้ไขกฎเกณฑ์ห้องสมุดที่ยังไม่เหมาะสม ปรับปรุงมาตรฐานห้องสมุดประชาชนให้ทันสมัยและนำมาใช้เป็นแนวทางการดำเนินงาน
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
เพ็ชรศิริ, สุดใจ, "การศึกษาทัศนคติของผู้ใช้ห้องสมุดประชาชน ของกรุงเทพมหานคร" (1980). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 59345.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/59345