Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
อุบัติเหตุและความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการเคมี ในโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย ในเขตกรุงเทพมหานคร
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
Accidents and safety in chemistry laboratories in upper secondary schools in Bangkok Metropolis
Year (A.D.)
1984
Document Type
Thesis
First Advisor
จันทร์เพ็ญ เชื้อพานิช
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
ครุศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
มัธยมศึกษา
DOI
10.58837/CHULA.THE.1984.215
Abstract
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาอัตราการเกิดอุบัติเหตุจาการทดลองเคมี ในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายจำแนกตาม 1.1 ประเภทโรงเรียน 1.2 ระดับชั้น 1.3 เพศของครู 1.4 ลักษณะห้องปฏิบัติการเคมี 1.5 ครูที่ได้รับการอบรม และครูที่ไม่ได้รับการอบรมการสอนเคมี 1.6 ลักษณะของอุบัติเหตุ 2. ศึกษาสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุจากการทดลองเคมี 3. ศึกษาความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการเคมี ในด้านการป้องกันและการแก้ไขอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจากการทดลองเคมี ตัวอย่างประชากรคือ ครูเคมีระดับมัธยมศึกาตอนปลาย ปีการศึกษา 2525 จำนวน 127 คน ซึ่งได้จากการสุ่มแบบแบ่งชั้นจากโรงเรียนรัฐบาล สังกัดกรมสามัญศึกษา ในเขตกรุงเทพมหานคร เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วยแบบสอบถามเกี่ยวกับการเกิดอุบัติเหตุจากการทดลองเคมี ลักษณะของอุบัติเหตุ และสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุในแต่ละการทดลองตลอดจนการป้องกันและการแก้ไขอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นจากการทดลองเคมีในห้องปฏิบัติการ ซึ่งผู้วิจัยสร้างขึ้นเอง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การแจกแจงความถี่ คำนวณค่าร้อยละและค่าอัตราส่วนข้อค้นพบ 1. การปฏิบัติการเคมีในโรงเรียนสหศึกษามีอัตราการเกิดอุบัติเหตุสูงกว่าการปฏิบัติการเคมีในโรงเรียนชายและโรงเรียนหญิง 2.การปฏิบัติการเคมีที่สอนโดยครูเพศชายมีอัตราการเกิดอุบัติเหตุสูงกว่าการปฏิบัติการเคมีที่สอนโดยครูเพศหญิง 3. การปฏิบัติการเคมีในห้องปฏิบัติการที่ไม่ใช่ห้องปฏิบัติการเคมีเฉพาะมีอัตราการเกิดอุบัติเหตุสูงกว่าการปฏิบัติการเคมีในห้องปฏิบัติการเคมีเฉพาะ 4. การปฏิบัติการเคมีที่สอนโดยครูที่ไม่เคยเข้ารับการอบรมการสอนเคมีในระดับชั้นที่สอนมีอัตราการเกิดอุบัติเหตุสูงกว่าการปฏิบัติการเคมีที่สอนโดยครูที่เคยเข้ารับการอบรมการสอนเคมีในระดับชั้นที่สอน 5. การปฏิบัติการเคมีในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีอัตราการเกิดอุบัติเหตุสูงกว่าการปฏิบัติการเคมีในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 6. การปฏิบัติการเคมีในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 รวมทั้งสิ้น 28 การทดลอง พบว่า มีอุบัติเหตุเกิดขึ้น 21 การทดลอง มีอัตราการเกิดอุบัติเหตุ 1.21 ครั้ง/ห้อง/ปี ลักษณะอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นมากที่สุดคือ “ถูกความร้อนลวก" สาเหตุที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุมากที่สุดคือ “ผู้ทดลองเลินเล่อ" บทเรียนที่เกิดอุบัติเหตุมากที่สุด คือ บทเรียนเรื่อง “ความสัมพันธ์ระหว่างสมบัติของธาตุ" 7. การปฏิบัติการเคมีในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 รวมทั้งสิ้น 29 การทดลองพบว่า มีอุบัติเหตุเกิดขึ้น 18 การทดลอง มีอัตราการเกิดอุบัติเหตุ 0.63 ครั้ง /ห้อง /ปี ลักษณะอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นมากที่สุดคือ “ถูกสารเคมีกัด" สาเหตุที่ทำให้เกิดอุบัติเหตุมากที่สุดคือ “ผู้ทดลองเลินเล่อ" บทเรียนที่เกิดอุบัติเหตุมากที่สุด คือ บทเรียนเรื่อง “สมดุลเคมี" 8. การปฏิบัติการเคมีในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.4 และ ม.5) มีอัตราลักษณะอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นมากที่สุดคือ “ถูกสารเคมีกัด" และ “ถูกความร้อนลวก" และอัตราสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุสูงสุด คือ “ผู้ทดลองเลินเล่อ" 9. การป้องกันและการแก้ไขอุบัติเหตุจากการทดลองเคมี จากการตอบของครูเคมีส่วนมาก คือ “อธิบายสมบัติของสารเคมีและวิธีใช้ที่นักเรียนไม่คุ้นเคยก่อนใช้ทุกครั้ง" 10. การแก้ไขอุบัติเหตุจาการทดลองเคมีในแต่ละลักษณะ จากการตอบของครูเคมีส่วนมาก คือ 10.1 ไฟไหม้ ก. ไฟไหม้ที่เกิดจากแอลกอฮอล์ แก้ไขโดยใช้ผ้าเปียกน้ำคลุมทับบริเวณไฟไหม้ ข. ไฟไหม้ที่เกิดจากสารเคมี แก้ไขโดยใช้ทรายกลบ ค. ไฟไหม้ที่เกิดจากอุปกรณ์ไฟฟ้า แก้ไขโดยตัดคัทเอาท์ 10.2 ถูกสารเคมี ก. กรดถูกผิลหนัง แก้ไขโดยใช้น้ำล้างมากๆ ข. เบสถูกผิวหนัง แก้ไขโดยใช้น้ำล้างมากๆ 10.3 ถูกของมีคมบาด แก้ไขโดยปฐมพยาบาลเบื้องต้นและส่งห้องพยาบาล 10.4 เกิดสารพิษ แก้ไขโดยให้นักเรียนออกไปห่างๆ 10.5 ถูกความร้อนลวก แก้ไขโดยใช้ยาแก้ไฟลวกทาบริเวณที่ถูกความร้อนลวก 10.6 ระเบิด แก้ไขโดยนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลถ้าได้รับบาดเจ็บมาก
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
เซี๊ยกสาด, สมศรี, "อุบัติเหตุและความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการเคมี ในโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย ในเขตกรุงเทพมหานคร" (1984). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 53612.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/53612