Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
การใช้สื่อวิทยุกระจายเสียงในการแก้ไขความขัดแย้ง ศึกษาเฉพาะกรณีการแก้ไขความขัดแย้งเกี่ยวกับการพัฒนาแหล่งผลิตไฟฟ้าพลังน้ำ ในจังหวัดกาญจนบุรี ของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
The utility of radio for conflict resolution : A case study of conflict resolution on hydro power plant development in Kanchanaburi of the Electricity Generating Authority of Thailand
Year (A.D.)
1984
Document Type
Thesis
First Advisor
ศิริชัย ศิริกายะ
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
การประชาสัมพันธ์
DOI
10.58837/CHULA.THE.1984.310
Abstract
วัตถุประสงค์ของการศึกษาวิจัยในวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ เพื่อทราบถึงลักษณะและวิธีการใช้สื่อวิทยุกระจายเสียงในการแก้ไขความขัดแย้ง และความสัมพันธ์ของผลการใช้สื่อวิทยุกับผลของการใช้สื่อต่างๆ ในการแก้ไขความขัดแย้ง ซึ่งสื่อที่เกี่ยวข้องกับการแก้ไขความขัดแย้งในกรณีนี้ประกอบด้วย การใช้สื่อหนังสือพิมพ์ การใช้ข่าวแจกสื่อมวลชน การใช้จดหมายชี้แจงสื่อมวลชน การใช้เอกสารเผยแพร่ การใช้สื่อวิทยุกระจายเสียง การใช้สื่อบุคคล และตัวแปรที่เกี่ยวข้องอื่นๆ คือ พฤติกรรมของผู้ได้รับผลกระทบจากความเสียหาย พฤติกรรมของฝ่ายคัดค้าน การดำเนินการของรัฐบาล และผลของการแก้ไขความขัดแย้ง รวมทั้งสิ้น 10 ตัวแปร โดยใช้วิธีการศึกษา 2 วิธี คือ การวิจัยเชิงคุณภาพซึ่งได้ศึกษาจากข้อมูลเอกสาร รายงานต่างๆ อย่างละเอียดเกี่ยวกับกรณีความขัดแย้งที่เกิดขึ้นและการใช้สื่อเพื่อการแก้ไขความขัดแย้ง ส่วนการวิจัยเชิงปริมาณได้ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลการใช้สื่อในการแก้ไขความขัดแย้ง และพฤติกรรมของผู้ได้รับผลกระทบจากความเสียหาย พฤติกรรมของฝ่ายคัดค้าน การดำเนินการของรัฐบาล ทำการวิเคราะห์ข้อมูลด้วย เทคนิค Path Analysis โดยใช้การวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นเพื่ออธิบายถึงผลของการใช้สื่อต่างๆ ที่มีผลต่อการแก้ไขความขัดแย้ง นอกจากนี้ในวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ยังได้เสนอแผนการใช้สื่อวิทยุเพื่อการแก้ไขความขัดแย้งสำหรับโครงการพัฒนาแหล่งผลิตไฟฟ้าพลังน้ำในอนาคตอีกด้วย ซึ่งแผนดังกล่าวเป็นแผนระยะ 5 ปี (2528-2532) จากการวิเคราะห์ข้อมูลการใช้สื่อวิทยุเพื่อการแก้ไขความขัดแย้งการพัฒนาแหล่งผลิตไฟฟ้าพลังน้ำในจังหวัดกาญจนบุรี สรุปได้ดังนี้ 1. การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยใช้สื่อวิทยุในการแก้ไขความขัดแย้ง โดยดำเนินใน 2 แนวทางคือ จัดทำรายการวิทยุของตัวเองในชื่อรายการว่า "ไฟฟ้าปริทรรศน์" ออกอากาศเป็นประจำทุกสัปดาห์ในจังหวัดต่างๆ จำนวน 34 สถานี ความยาวครั้งละ 30 นาที ส่วนอีกแนวทางหนึ่งคือ จัดทำข่าววิทยุส่งให้แก่สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย กรมประชาสัมพันธ์ เพื่อออกอากาศในรายการภาคข่าวซึ่งถ่ายทอดไปยังสถานีวิทยุกระจายเสียงในประเทศไทยทุกสถานี 2. ลักษณะเนื้อหาของข่าวสารที่นำเสนอในรายการวิทยุจำแนกได้ 2 ลักษณะคือ เป็นการมุ่งผลที่จะแก้ไขความขัดแย้งโดยตรงด้วยการเสนอข้อเท็จจริงเพื่อแก้ความเข้าใจผิดจากการที่ประชาชนได้รับข่าวสารจากฝ่ายคัดค้า อีกลักษณะหนึ่งเป็นการให้ความรู้ความเข้าใจในเรื่องความสำคัญและความจำเป็นที่ต้องพัฒนาแหล่งน้ำเพื่อการผลิตไฟฟ้า เพื่อสร้างหลักความคิดที่ถูกต้องเกี่ยวกับเรื่องเขื่อนให้แก่ประชาชน 3. การใช้สื่อวิทยุเพื่อการแก้ไขความขัดแย้ง ใช้ในลักษณะช่วยเสริมการใช้สื่ออื่นๆ ทั้งนี้เพราะสื่อวิทยุมีประสิทธิผลในแง่การสร้างความรู้ให้เกิดขึ้นต่อผู้ฟังมากกว่าการที่จะเปลี่ยนความคิดของคน ดังนั้นการแก้ไขความขัดแย้งนี้จึงเป็นลักษณะของการเลือกใช้สื่อต่างๆ ประสานกันอย่างมีระบบตามคุณสมบัติและขีดความสามารถของสื่อประเภทต่างๆ 4. จากการวิจัยเชิงปริมาณพบว่า สื่อที่มีผลต่อการแก้ไขความขัดแย้งมากที่สุดคือ สื่อบุคคล รองลงมาคือสื่อวิทยุกระจายเสียงและการใช้ข่าวแจกสื่อมวลชนตามลำดับ ส่วนตัวแปรที่มีผลต่อการแก้ไขความขัดแย้งน้อยที่สุด คือ พฤติกรรมของผู้ได้รับผลกระทบจากความเสียหาย และพฤติกรรมของฝ่ายคัดค้านตามลำดับ 5. ผลที่มีต่อกันและกันของการใช้สื่อต่างๆ ในการแก้ไขความขัดแย้งพบว่า การใช้สื่อบุคคลมีผลต่อพฤติกรรมของผู้ได้รับผลกระทบจากความเสียหายมากที่สุด รองลงไปคือ ผลของพฤติกรรมของผู้ได้รับผลกระทบจากความเสียหายที่มีต่อพฤติกรรมของฝ่ายคัดค้าน อันดับที่สามคือ ผลของการใช้ข่าวแจกสื่อมวลชนที่มีต่อการนำไปใช้ในการผลิตรายการวิทยุกระจายเสีย 6. ในการใช้ข่าวแจกสื่อมวลชนและจดหมายชี้แจงสื่อมวลชนพบว่า มีผลกับการเสนอข่าวของหนังสือพิมพ์โดยที่การใช้ข่าวแจกสื่อมวลชนมีผลมากกว่า ทั้งนี้เนื่องจากปริมาณการใช้ข่าวแจกสื่อมวลชนมีมากกว่าการใช้จดหมายชี้แจงสื่อมวลชน ส่วนการใช้เอกสารเผยแพร่พบว่าไม่มีผลต่อการเกิดความเปลี่ยนแปลงในพฤติกรรมของฝ่ายคัดค้าน แต่พบว่ามีผลต่อการดำเนินการต่างๆ ของรัฐบาลซึ่งรัฐบาลใช้เป็นข้อมูลสำคัญในการศึกษารายละเอียดเพื่อการพิจารณา 7. อัตราส่วนที่ตัวแปรต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการแก้ไขความขัดแย้งสามารถอธิบายถึงผลของการแก้ไขความขัดแย้งได้มีค่าเท่ากับ .513 ในการวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้น สำหรับแผนการใช้สื่อวิทยุเพื่อการแก้ไขความขัดแย้งที่เสนอในวิทยานิพนธ์ฉบับนี้เป็นแผนระยะ 5 ปี ตั้งแต่ปี 2528-2532 โดยมีสาระสำคัญของแผน คือ ให้เพิ่มเครือข่ายรายการไฟฟ้าปริทรรศน์ในต่างจังหวัด 9 สถานี เพื่อให้รายการสามารถเข้าถึงผู้ฟังได้ร้อยละ 65 ของผู้ฟังทั้งประเทศ โดยกำหนดกลุ่มเป้าหมายคือประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่การไฟฟ้าฝ่ายผลิตฯ มีโครงการที่จะดำเนินการในอนาคตและบริเวณใกล้เคียง และตามแผนยังกำหนดให้มีเครือข่ายรายการในกรุงเทพมหานคร 1 สถานี โดยมีกลุ่มเป้าหมายต่อกลุ่มนักวิชาการ นักศึกษา และสื่อมวลชน กำหนดให้เสนอเนื้อหาของรายการ 2 ลักษณะคือ เป็นการรายงานข่าวความเคลื่อนไหวของเหตุการณ์ต่างๆ และอักแบบหนึ่งเป็นการจูงใจด้วยการใช้รูปแบบของรายการที่ดึงดูดความสนใจของผู้ฟัง พร้อมทั้งกำหนดให้มีการประเมินผลการดำเนินงานทุกสิ้นปีเพื่อนำผลไปปรับแผนในปีต่อๆ ไป
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
ริ้วเจริญ, ธาตรี, "การใช้สื่อวิทยุกระจายเสียงในการแก้ไขความขัดแย้ง ศึกษาเฉพาะกรณีการแก้ไขความขัดแย้งเกี่ยวกับการพัฒนาแหล่งผลิตไฟฟ้าพลังน้ำ ในจังหวัดกาญจนบุรี ของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย" (1984). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 53282.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/53282