Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
การศึกษาการให้หัวเรื่องภาษาไทยในสาขาประชากรศาสตร์
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
A Study of Thai subject headings in the field of demography
Year (A.D.)
1983
Document Type
Thesis
First Advisor
นพวรรณ จงวัฒนา
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
อักษรศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
บรรณารักษศาสตร์
DOI
10.58837/CHULA.THE.1983.557
Abstract
วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาถึงปัญหาการให้หัวเรื่องภาษาไทยสำหรับหนังสือและเอกสารในสาขาประชากรศาสตร์ของบรรณารักษ์จัดหมวดหมู่ และทำบัตรรายการจากห้องสมุดเฉพาะทางประชากรศาสตร์และแพทยศาสตร์ในกรุงเทพมหานคร รวม 7 แห่ง พร้อมข้อเสนอแนะในการปรับปรุงหัวเรื่องดังกล่าว นอกจากนี้ยังทำการสำรวจ รวบรวม และวิเคราะห์ถึงหัวเรื่องทางประชากรศาสตร์จาก 3 แหล่ง ได้แก่ หัวเรื่องจากหนังสือ “หัวเรื่องสำหรับหนังสือภาษาไทยของสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย พ.ศ.2513" หัวเรื่องจากการรวบรวมหัวเรื่องที่บรรณารักษ์ของห้องสมุด 7 แห่ง ที่ทำการสำรวจได้กำหนดขึ้นใช้ และหัวเรื่องจากคำหรือวลีที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในหนังสือและเอกสารในสาขาวิชาประชากรศาสตร์ เพื่อหาข้อเท็จจริงเกี่ยวกับความนิยมในการเลือกใช้หัวเรื่องของผู้ใช้บริการของห้องสมุด อันจะเป็นแนวทางในการกำหนดหัวเรื่องสำหรับหนังสือและเอกสารทางด้านประชากรศาสตร์ของบรรณารักษ์ต่อไป ห้องสมุดเฉพาะทางประชากรศาสตร์และแพทย์ศาสตร์ 7 แห่ง ที่ได้ทำการสำรวจเพื่อนำข้อมูลมาศึกษาในครั้งนี้ คือห้องสมุดสถาบันประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ห้องสมุดคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ห้องสมุดคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ห้องสมุดสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ห้องสมุดคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ห้องสมุดคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และห้องสมุดศูนย์ประมวลข่าวสารการอนามัยครอบครัว กระทรวงสาธารณสุข วิธีการวิจัย ค้นคว้าจากหนังสือเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการให้หัวเรื่องสัมภาษณ์บรรณารักษ์จากห้องสมุดเฉพาะทางประชากรศาสตร์ และคณะแพทย์ศาสตร์ 7 แห่ง เกี่ยวกับปัญหาการให้หัวเรื่อง ศึกษาและรวบรวมหัวเรื่องที่เกี่ยวข้องกับวิชาประชากรศาสตร์จาก 3 แหล่ง ที่กล่าวแล้วข้างต้นมาสร้างเป็นแบบสอบถาม เพื่อสอบถามผู้ใช้ห้องสมุดจำนวน 35 คน จากห้องสมุด 7 แห่ง เกี่ยวกับความนิยมในการเลือกใช้หัวเรื่องสำหรับค้นในบัตรเรื่องในห้องสมุด แล้วจึงนำความคิดเห็นของผู้ใช้ห้องสมุดเกี่ยวกับหัวเรื่องดังกล่าวมาวิเคราะห์หาข้อเท็จจริงว่าผู้ใช้ห้องสมุดมีความนินมในการเลือกใช้หัวเรื่องในลักษณะใด ผลจากการวิจัยปรากฏว่า ปัญหาที่สำคัญในการใช้หัวเรื่องภาษาไทยสำหรับหนังสือและเอกสารในสาขาวิชาประชากรศาสตร์ คือ ปัญหาการขาดหนังสือคู่มือการให้หัวเรื่องภาษาไทยในสาขาวิชาประชากรศาสตร์ เนื่องจาก บรรณารักษ์ห้องสมุดเฉพาะในสาขาวิชานี้ไม่มีการประชุมปรึกษาหารือกันในเรื่องการกำหนดหัวเรื่องเพิ่มเติมขึ้นใช้ให้เป็นแบบเดียวกัน ดังนั้นหัวเรื่องที่ใช้กันอยู่มีหัวเรื่องที่เกี่ยวข้องกับวิชาประชากรศาสตร์น้อยมากไม่ละเอียด ไม่ทันสมัย ศัพท์บางคำที่แปลมาจากภาษาต่างประเทศ ผู้ใช้ห้องสมุดไม่รู้จัก เนื่องจากไม่ใช่ศัพท์บัญญัติที่แพร่หลาย ฯลฯ สำหรับการสำรวจ และรวบรวมหัวเรื่องภาษาไทยในสาขาวิชาประชากรศาสตร์จากหนังสือ “หัวเรื่องสำหรับหนังสือภาษาไทยของสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย พ.ศ.2513" จากหัวเรื่องที่บรรณารักษ์ของห้องสมุด 7 แห่ง ได้กำหนดขึ้นใช้ และจากคำหรือวลีที่ใช้อย่างแพร่หลายในหนังสือและเอกสารในสาขาวิชาประชากรศาสตร์ ได้หัวเรื่องรวมทั้งหมด 1,305 หัวเรื่อง โดยผู้วิจัยได้นำหัวเรื่องทั้งหมดมาจัดทำแบบสอบถามเพื่อสอบถามความคิดเห็นของผู้ใช้ห้องสมุด ได้ 991 กรณี ซึ่งจากการสำรวจผลปรากฏว่า ผู้ใช้ห้องสมุดเห็นด้วยกับหัวเรื่องที่ผู้วิจัยได้เสนอให้เป็นส่วนใหญ่ และพิจารณาถึงหัวเรื่องที่มีผู้ตอบว่าเป็นหัวเรื่องที่เหมาะสม จำนวนร้อยละ 90 ขึ้นไปจากผู้ตอบทั้งหมด ปรากฏว่าหัวเรื่องที่ผู้ตอบเห็นว่าเป็นหัวเรื่องที่เหมาะสมนั้น มีลักษณะการใช้คำแบบสามัญธรรมดาเป็นส่วนใหญ่ โดยไม่มีการใช้คำกลับคำ หรือใช้หัวเรื่องย่อยประกอบหัวเรื่องใหญ่นออกจากนี้ เมื่อผู้วิจัยได้พิจารณาถึงหัวเรื่องที่มีความหมายคล้ายคลึงกัน แต่มีการใช้ลักษณะคำแตกต่างกัน หัวเรื่องดังกล่าวนี้มีหัวเรื่องให้พิจารณา 60 กรณี ซึ่งผลจากการสำรวจปรากฏว่า หัวเรื่องที่ผู้ตอบเห็นว่าเป็นหัวเรื่องที่เหมาะสมนั้น มีลักษณะการใช้คำเป็นแบบสามัญธรรมดาเป็นส่วนใหญ่เช่นกัน โดยผู้ตอบไม่ได้คำนึงถึงการกลับคำหรือหัวเรื่องย่อย สำหรับประโยชน์ในการวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยได้รวบรวมหัวเรื่องในสาขาวิชาประชากรศาสตร์ไว้ทั้งหมด ซึ่งบรรณารักษ์จะสามารถนำไปปรับใช้ได้ในการให้หัวเรื่องในห้องสมุดของตนต่อไป อีกทั้งผู้วิจัยได้เสนอแนะไว้ว่า ในการกำหนดหัวเรื่องขึ้นใช้ในห้องสมุดนั้น ควรที่จะให้ผู้ใช้บริการได้มีส่วนในการกำหนดหัวเรื่องบ้าง เพื่อว่าจะได้หัวเรื่องที่ผู้ใช้ห้องสมุดนิยมใช้เป็นส่วนใหญ่
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
เจียมเพิ่มพูน, ดาราวรรณ, "การศึกษาการให้หัวเรื่องภาษาไทยในสาขาประชากรศาสตร์" (1983). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 50667.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/50667