ความไม่ต่อเนื่องของนโยบายปราบปรามธุรกิจหวยใต้ดิน

กรณ์พงศ์ ใจงาม, คณะรัฐศาสตร์

Abstract

งานวิจัยฉบับนี้ตั้งอยู่บนคำถามที่ว่า เพราะเหตุใดจึงมีความไม่ต่อเนื่องของนโยบายปราบปรามธุรกิจหวยใต้ดิน โดยใช้กรอบแนวคิดความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์, กรอบแนวคิด Revolving door และกรอบแนวคิดหน่วยงานของรัฐถูกควบคุม นอกจากนี้งานวิจัยได้รวบรวมข้อมูลเชิงประจักษ์จากเอกสารทางการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกฎหมายและระเบียบข้อบังคับที่เกี่ยวข้องกับนโยบายปราบปรามธุรกิจผิดกฎหมาย รวมทั้งการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้สันทัดกรณีอันได้แก่ บุคคลที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจหวยใต้ดินและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับนโยบายปราบปรามนี้ ผลการวิจัยพบว่า การบังคับใช้นโยบายปราบปรามธุรกิจการพนันผิดกฎหมายกรณีหวยใต้ดินเกิดความไม่ต่อเนื่อง โดยมีสาเหตุเกิดจากความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์ระหว่างบุคคลที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจหวยใต้ดินและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับนโยบายปราบปรามนี้ในลักษณะที่ทั้งสองฝ่ายมีความสัมพันธ์เชิงอำนาจที่แลกเปลี่ยนผลประโยชน์กัน ยิ่งไปกว่านั้น การที่หน่วยงานของรัฐที่รับผิดชอบต่อนโยบายนี้ยังได้เข้ามามีส่วนร่วมกับธุรกิจหวยใต้ดิน ด้วยปัจจัยทั้งสองประการนี้จึงนำไปสู่ความไม่เหมาะสมของการบังคับใช้นโยบายในความหมายที่ว่า ขาดความเข้มงวดในการบังคับใช้นโยบายปราบปรามธุรกิจหวยใต้ดิน ซึ่งเจ้าหน้าที่รัฐไม่ตั้งใจที่จะนำนโยบายไปควบคุม การผ่อนปรนในการปฏิบัตินโยบายเช่นนี้จึงนำไปสู่วิธีการครอบงำในลักษณะที่จะชี้ให้เห็นในงานวิจัยดังต่อไปนี้ ประการที่หนึ่ง ภายหลังที่บุคคลที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจหวยใต้ดินถูกจับกุมแล้ว แต่ยังสามารถดำเนินธุรกิจนี้ต่อไปได้ ประการที่สอง เป้าหมายในการจับกุมถูกตั้งอย่างพลการในระดับที่ต่ำกว่านโยบายปรามปรามอย่างมาก ประการที่สาม บุคคลที่อยู่ในธุรกิจหวยใต้ดินได้รับการเตือนล่วงหน้าว่าจะถูกจับกุม จึงสามารถหลบหนีจากการถูกจับได้ง่าย ประการที่สี่ หน่วยงานของรัฐอื่น ๆ อีกสองหน่วยงาน ได้แก่ หน่วยงานจากทหารและหน่วยงานจากกระทรวงมหาดไทยได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์นี้ ด้วยปัจจัยทั้งหมดนี้จึงนำไปสู่ความไม่ต่อเนื่องในการนำนโยบายปราบปรามธุรกิจหวยใต้ดินไปปฏิบัติ