การกระจายอำนาจในการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

Authors

สุนีย์ มัลลิกะมาลย์

Publication Date

2026-07-01

Abstract

บทบาท อำนาจ และหน้าที่ขององค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่น ในการพิทักษ์รักษา ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของไทย นั้นเป็นไปตามหลักการการกระจายอำนาจ ซึ่งมีกฎหมายรองรับที่สำคัญ 2 ฉบับคือ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 มาตรา 290 และพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 และหลักการนี้ในประเทศสหรัฐอเมริกาและญี่ปุ่นก็มีความคล้ายคลึงกับของไทย ที่ยอมรับว่า การปกครองระบอบประชาธิปไตยที่สมบูรณ์แบบนั้นจำเป็นต้องมีการกระจายอำนาจจากราชการส่วนกลางสู่ส่วนท้องถิ่น โดยเฉพาะการพิทักษ์รักษาทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมที่มีความเกี่ยวพันโดยตรง กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
จากการวิจัยพบว่า อำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้านการพิทักษ์รักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมนั้น อยู่ภายใต้กฎหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม 2 กลุ่มคือ กลุ่มกฎหมายที่มีบทบัญญัติกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นแล้ว กับกลุ่มกฎหมายที่ยังไม่ได้มีการกระจายอำนาจให้แด่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ซึ่งเป็นปัญหาและอุปสรรคด้านการถ่ายโอนภารกิจด้านนี้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอยู่ ดังนั้นการวิจัยจึงได้มีข้อเสนอให้ปรับปรุงแก้ไขภายใต้แนวทาง ดังนี้
1. แนวทางการดำเนินการปรับปรุง แก้ไขกฎหมาย โดยกำหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีบทบาทในการจัดการด้านสิ่งแวดล้อมอย่างเข้มแข็งเป็นรูปธรรม เช่น การจัดทำแผนจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อมในเขตพื้นที่ปกครอง การเข้าร่วมพิจารณาให้ความเห็นชอบเกี่ยวกับการริเริ่มโครงการหรือกิจการการมีอำนาจบังคับใช้กฎหมาย เป็นต้น
2. แนวทางการปรับปรุงแก้ไขแผนปฏิบัติการกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2545 โดยการปรับปรุงแก้ไขภารกิจเพียงเท่าที่มีอยู่ และหากจะเพิ่มภารกิจใหม่ ก็ให้สอดคล้องกับอำนาจหน้าที่ด้านการ ส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม
3. แนวทางการเพิ่มพูนความรู้ด้านกฎหมายสิ่งแวดล้อมแก่บุคลากรองค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่น โดยการจัดทำหลักสูตรอบรมความรู้ด้านการบังคับใช้กฎหมายสิ่งแวดล้อมแก่ผู้บริหารระดับนโยบาย และผู้ปฏิบัติงานขององค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่น

First Page

91

Last Page

112

Recommended Citation

มัลลิกะมาลย์, สุนีย์ (2026) "การกระจายอำนาจในการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น," Applied Environmental Research: Vol. 28: No. 2, Article 7.
Available at: https://digital.car.chula.ac.th/aer/vol28/iss2/7