ทางเลือกใหม่ : เครื่องมืออย่างง่ายในการเฝ้าระวังอากาศเขตเมือง

Authors

กรองแก้ว ทิพยศักดิ์

Publication Date

2025-01-01

Abstract

อุปกรณ์พาสสีพเป็นเครื่องมืออย่างง่ายในการเฝ้าระวังคุณภาพอากาศ อาศัยหลักการแพร่อย่าง อิสระของโมเลกุลสารมลพิษที่สนใจศึกษา และถูกดูดซับบนแผ่นกรองได้โดยไม่ต้องใช้พลังงานไฟฟ้า เมื่อนำมาวิเคราะห์สารที่ถูกดูดซับบนแผ่นกรอง และคำนวณตามกฎการแพร่ข้อแรกของฟิค สามารถหาความเข้มข้นสารมลพิษเฉลี่ยจากระยะเวลาที่รับสัมผัสไต้ การศึกษาเลือกไนโตรเจนไดออกไซด์ (NO₂) เป็นตัวชี้วัดด้วยอุปกรณ์พาสสีพ โดยเลือกศึกษาปัจจัยที่เหมาะสมในการผลิตอุปกรณ์พาสสีพ การเก็บรักษาและทดสอบการใช้งานทั้งในบรรยากาศทั่วไป และในการเผ่าระวังการรับสัมผัสส่วนบุคคล สารเคมีที่เหมาะสมในการเคลือบแผ่นกรอง คือสารละลายผสมระหว่างโซเดียมไฮดรอกไซด์กับโซเดียมไอโอไดด์ในเมธานอล โดยใช้แผ่นกรองใยแก้วเป็นสิงกีดขวางฝุ่นหรือสารมลพิษอื่น ซึ่งเงื่อนไขนี้ใช้ในการผลิตอุปกรณ์พาสสีพสำหรับการทดลองต่อ ๆ ไป โดยตรวจหาสารมลพิษที่ถูกดักจับไว้บนแผ่นกรองในรูปไนไตรต์ด้วยวิธียูวีสเปคโตรโฟโตมิเตอร์อุปกรณ์พาสสีพที่เตรียมมีอายุการใช้งานได้ดีภายใน 1 เดือนโดยสามารถเก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิ ปกติ สำหรับการใช้งานอุปกรณ์พาสสิพจากการเปรียบเทียบกับวิธีตรวจวัด NO₂ แบบแอคทีฟภายในอาคารได้ผลสอดคล้องกันเป็นอย่างดีเมื่อใช้เวลารับสัมผัส 290 และ 360 นาที ผลจากการนำอุปกรณ์ พาสีพผลิตตามวิธีที่เหมาะสมไปวัด NO₂ เทียบกับการตรวจวัดโดยวิธีแบบเคมีลูมิเนสเซนต์ ในบรรยากาศทั่วไป ณ บริเวณสถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศการเคหะแห่งชาติ และรามคำแหงของกรมควบคุมมลพิษระหว่างวันที่ 21 ก.พ.-7 มี.ค. 2546 โดยสัมผัสตัวอย่างอากาศใน 24 ชั่วโมง (n = 3, แบลงค์ = 7 ในแต่ละวัน) รวม 14 วัน พบว่ามีความสัมพันธ์กันปานกลาง ณ สถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศการเคหะแห่งชาติ (y = 1.2035X - 0.3291, R² = 0.647ึ7) ส่วนความสัมพันธ์ ณ สถานีตรวจวัดรามคำแหงพบว่ามีค่าต่ำกว่าเล็กน้อย (y = 0.59X + 9.8699, R² = 0.6016) ทั้งนี้เนื่องมาจากการตรวจวัดในภาคสนามมีปัจจัยอื่นๆ ส่งผลต่อการดูดซับสารมลพิษบนอุปกรณ์พาสสีพ เช่น ความเร็วลม อุณหภูมิ เมื่อวัดปริมาณ NO₂ ที่บุคคล กลุ่มตัวอย่างรับสัมผัสด้วยวิธีพาสสีพในช่วง 5 วันต่อเนื่อง สามารถนำมาใช้งานได้ดีเพราะมีขนาดเล็กและไม่รบกวนกิจกรรมปกติของกลุ่มตัวอย่าง

First Page

31

Last Page

38

Recommended Citation

ทิพยศักดิ์, กรองแก้ว (2025) "ทางเลือกใหม่ : เครื่องมืออย่างง่ายในการเฝ้าระวังอากาศเขตเมือง," Applied Environmental Research: Vol. 27: No. 1, Article 3.
Available at: https://digital.car.chula.ac.th/aer/vol27/iss1/3