Journal of Letters
Publication Date
2006-07-01
Abstract
แถน และ แมนเป็นกลุ่มตัวละครปฏิปักษ์ ในวรรณคดีเรื่อง ท้าวกุ้งท้าวเขื่อง ของลาว ซึ่งพบว่ามีบทบาทอยู่ในวรรณคดีล้านช้างเรื่องอื่นๆ และในคติความเชื่อ ของชนชาติไทหลายกลุ่ม ในวรรณคดีรุ่นเก่าที่มีเนื้อหาเป็นตำนานและพงศาวดาร "แถน" มีบทบาทสูงในฐานะเทพผู้สร้าง ในวรรณคดีรุ่นหลังที่มีเนื้อหาเป็นนิทาน แถนลดบทบาทลงมาเป็นบริวารของพระอินทร์ และกลายเป็นยักษ์ไปในที่สุด ส่วน "แมน" ในวรรณคดีทั่วไป หมายถึงเทวดา มีสถานะเหนือกว่ามนุษย์แต่ไม่มีอำนาจ เท่าแถน บางเรื่อง หมายถึงคนกลุ่มหนึ่งที่มีสถานภาพสูงกว่าคนกลุ่มอื่นเพราะมี ความใกล้ชิดกับแถนมากกว่า แต่สำหรับกลุ่มไทอาหม แมนกลับหมายถึงคน พื้นเมืองดั้งเดิม ในคติความเชื่อของชนชาติไท แถนคือเทพผู้สร้าง มีหลายองค์ และมี บทบาทเกี่ยวข้องกับชีวิตมนุษย์ แถนมีบทบาทมากในกลุ่มไทดำ และไทลาว ส่วน กลุ่มไทอื่นๆ แถนจะถูกแทนที่ด้วย "พระอินทร์" (ขุนสาง หรือ "พระพรหม") หลักฐานจากบันทึกทางประวัติศาสตร์ของจีนและบันทึกของนักเดินทาง ตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฮั่นเป็นต้นมา แสดงให้เห็นว่าแถนและแมนเป็นกลุ่มชนที่มีจริงใน บริเวณภาคใต้ของจีน และเป็นไปได้ว่าจะเป็นบรรพชนของกลุ่มชนชาติไท เพราะมี วัฒนธรรมที่เป็นมรดกร่วมกัน โดยเฉพาะกลุ่มที่เรียกว่า เตียนเยว่หรืออาณาจักร เตียน หรือ แถนและพวกหมาง หรือ แมนบางกลุ่ม
DOI
10.58837/CHULA.JLETTERS.35.2.7
First Page
162
Last Page
193
Recommended Citation
สุจฉายา, สุกัญญา
(2006)
"แถน แมน : เทพเทวาหรือบรรพชนคนไท,"
Journal of Letters: Vol. 35:
Iss.
2, Article 7.
DOI: 10.58837/CHULA.JLETTERS.35.2.7
Available at:
https://digital.car.chula.ac.th/jletters/vol35/iss2/7