สัจธรรมกับจริยธรรม

Authors

พระเทพเวที (ประยุทธ์ ปยุตโต)

Publication Date

1989-01-01

Abstract

วันนี้ อาตมภาพได้ตั้งหัวข้อให้แก่ตัวเอง ว่าจะพูดเรื่อง "สัจธรรมกับจริยธรรม" เมื่อตั้งเสร็จ ไปแล้ว ก็มารู้สึกตัวว่าเป็นเรื่องที่พูดยาก จึงขอออกตัวว่า ได้ตั้งชื่อเรื่องนี้ไปในตอนนั้น ก็เพราะว่ากำลังมี งานเร่งมาก หัวข้อว่าอย่างไรดี ก็ตั้งไปก่อน ตั้งเสร็จแล้วจึงมาคิดทีหลังว่าจะพูดอย่างไร หัวข้อเรื่อง มีจริงก็เป็นเรื่องใหญ่ สัจธรรมก็เป็นเรื่องใหญ่ จริยธรรมก็เป็นเรื่องใหญ่ จึงคล้าย ๆ กับว่ามีเรื่องใหญ่ ๒ เรื่อง แล้วยังเอา ๒ เรื่องใหญ่นั้นที่ต่างก็หนักด้วยกันมาบรรจบประสานกันอีก ในแง่หนึ่ง จึงมีความรู้สึกว่า เพราะเหตุที่เป็นเรื่องหนัก ก็ยากแก่การที่จะพูด และผู้ฟังก็อาจจะเบื่อได้ง่าย นอกจากนั้น ในแง่ของผู้พูด ก็จะพูดในแง่ของพระพุทธศาสนา เพราะเป็นผู้ที่เรียนมาในด้านนี้ จึงเหมือนกับมาพูดในแง่เดียว คือในแง่ ของพระพุทธศาสนาเท่านั้น อย่างไรก็ตาม ถ้าสิ่งที่เราพูดเป็นความจริง ไม่ว่าจะพูดในแง่ไหนก็ตาม มันก็จะ ครอบคลุมไปหมด เพราะว่าความจริงนั้นเป็นสากล หรือสากลนั้นอยู่ที่ความจริง ถ้าเป็นความจริงเมื่อไรก็เป็น สากลเมื่อนั้น คือเป็นเรื่องที่ไม่แคบ ฉะนั้น แม้ว่าจะพูดในแง่ของพระพุทธศาสนา แต่ถ้าสิ่งที่พูดเป็นความจริง แล้วก็ย่อมเป็นสากลอยู่ในตัวเอง คือเป็นของที่ใช้ได้ทั่วไปทั้งหมด

DOI

10.58837/CHULA.JLETTERS.21.1.2

First Page

10

Last Page

38

Recommended Citation

พระเทพเวที (ประยุทธ์ ปยุตโต) (1989) "สัจธรรมกับจริยธรรม," Journal of Letters: Vol. 21: Iss. 1, Article 2.
DOI: 10.58837/CHULA.JLETTERS.21.1.2
Available at: https://digital.car.chula.ac.th/jletters/vol21/iss1/2