Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)

การมีส่วนร่วมของชุมชนในศูนย์เลี้ยงเด็กก่อนวัยเรียน "พิทักษา" ชุมชนวัดอมรทายิการาม

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

Community porticipation in the "Pitaksa" pre-school child-care center Wat Amontayikaram community

Year (A.D.)

1988

Document Type

Thesis

First Advisor

อมรา พงศาพิชญ์

Faculty/College

Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)

Degree Name

สังคมวิทยามหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

สังคมวิทยา

DOI

10.58837/CHULA.THE.1988.690

Abstract

วัตถุประสงค์ในการศึกษา เพื่อดูว่าประชาชนเข้ามีส่วนรวมในศูนย์เลี้ยงเด็กก่อนวัยเรียน "พิทักษา" หรือไม่และเข้าร่วมในลักษณะใด ทั้งนี้เนื่องจากศูนย์เลี้ยงเด็กฯ นี้ เป็นกิจกรรมที่เกิดจากการนำเอาแนวคิดเรื่องสาธารณสุขมูลฐาน และความจำเป็นพื้นฐานซึ่งเน้นหลักการมีส่วนร่วมของชุมชนมาเป็นกลวิธีในการพัฒนา ตลอดจนศึกษาปัญหาอุปสรรคในการเข้ามีส่วนร่วมของชุมชนด้วย ผลการศึกษาพบว่าประชาชนในชุมชนวัดอมรทายิการามมิได้เข้ามีส่วนร่วมในศูนย์เลี้ยงเด็กฯ อย่างแท้จริง แต่เป็นการให้ความร่วมมือในสิ่งที่ผู้นำหรือครูพี่เลี้ยงขอมา เพราะการกำหนดปัญหาการวางแผนแก้ไข และ การดำเนินงานต่างๆ นั้น ครูพี่เลี้ยงเป็นผู้กำหนด ประชาชนมิมีอำนาจในการตัดสินใจ การเข้ามีส่วนร่วมของประชาชน จึงเป็นไปในรูปของการใช้ประโยชน์และการร่วมออกเงินเท่านั้น ส่วนการประเมินผลและปรับปรุงแก้ไขนั้น พบว่าทั้งชาวบ้าน และ ผู้นำ หรือ ครูพี่เลี้ยง มิได้มีส่วนร่วมในขั้นตอนดังกล่าวเลย ไม่เพียงเฉพาะศูนย์เลี้ยงเด็กฯ นี้เท่านั้น กิจกรรมเพื่อการพัฒนาอื่นๆ ในชุมชน ประชาชนก็มิได้เข้ามีส่วนร่วมเช่นกัน การเข้ามีส่วนร่วมของประชาชนเป็นไปในลักษณะของการใช้ประโยชน์และให้ความร่วมมือตามที่ผู้นำหรือเจ้าหน้าที่รัฐขอมา ประชาชนมิมีอำนายในการตัดสินใจ แต่เป็นเรื่องของผู้นำหรือเจ้าหน้าที่รัฐเป็นผู้กำหนด ตลอดจนวางแผนแก้ไข แต่การประเมินผลและปรับปรุงแก้ไขนั้นทั้งผู้นำและเจ้าหน้าที่รัฐไม่ได้ให้ความสำคัญในขั้นตอนทั้งสองเลย นอกจากนี้ พบว่าปัจจัยส่วนบุคคลอันได้แก่ เพศ การศึกษา อาชีพ รายได้ และ กรรมสิทธิ์ในที่อยู่อาศัย ทำให้เกิดการมีส่วนร่วมที่ต่างกัน นั่นคือเพศหญิงเข้ามีส่วนร่วมมากกว่าเพศชาย ผู้มีการศึกษาต่ำซึ่งมักมีอาชีพรับจ้างและรายได้น้อย จะเข้ามีส่วนร่วมมากกว่า ทั้งนี้เพราะเป็นผู้ประกอบอาชีพอยู่ในชุมชน จึงมีโอกาสมีส่วนร่วมมากกว่า และผู้มีกรรมสิทธิ์ในที่อยู่อาศัยเข้ามีส่วนร่วมมากกว่าผู้ไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่อยู่อาศัย เนื่องด้วยความรู้สึกไม่มั่นคงในที่อยู่อาศัยนั่นเอง การศึกษาครั้งนี้ ชี้ให้เห็นว่าปัจจัยภายในชุมชนเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ชุมชน ผู้นำ การขาดอำนาจในการตัดสินใจของประชาชน วิถีทางเศรษฐกิจที่ยากจน ความรู้สึกผูกพันต่อชุมชน การดำเนินงานของกรรมการชุมชน ตลอดจนปัจจัยภายนอก อันได้แก่ การปฏิบัติตนของเจ้าหน้าที่รัฐ เป็นเงื่อนไขที่สำคัญที่ส่งผลกระทบต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนในกิจกรรมเพื่อการพัฒนาต่างๆ ในชุมชน

Share

COinS