Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
บทบาทของวุฒิสภาในการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ : ศึกษาเฉพาะกรณีวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2521
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
Role of the senate in the legislative process : a case study of the Senate According to the Thai Constitution B.E. 2521
Year (A.D.)
1989
Document Type
Thesis
First Advisor
วิษณุ เครืองาม
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
นิติศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
นิติศาสตร์
DOI
10.58837/CHULA.THE.1989.417
Abstract
วุฒิสภามีอำนาจหน้าที่ตามรัฐธรรมนูญสองประเภทใหญ่ ๆ คือ อำนาจหน้าที่ในทางนิติบัญญัติและในการควบคุมการบริหารราชการแผ่นดิน วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งที่จะศึกษาถึงอำนาจหน้าที่และบทบาทของวุฒิสภาในทางนิติบัญญัติอัน ได้แก่ การพิจารณาร่างพระราชบัญญัติที่เสนอมาจากสภาผู้แทนราษฎรโดยจำกัด เฉพาะในช่วงระยะเวลา 10 ปีที่ผ่านมาเท่านั้น หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ เฉพาะวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันนั่นเอง ทั้งนี้ได้ย้อนไปพิจารณาถึงแนวความคิดทั่วไป, กำเนิดและวิวัฒนาการของวุฒิสภาไทยที่ผ่านมาและประการสำคัญก็คือ ได้ทำการศึกษาวิเคราะห์ถึงเจตนารมณ์ของการมีวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันโดยเฉพาะอย่างยิ่งได้ทำการวิจัยว่า วุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญฉบับนี้ได้แสดงบทบาทตามเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูเออย่างไรและเพียงใด ตลอดจนการวิเคราะห์ถึงปัจจัยที่เป็นอุปสรรคหรือจำกัด ขีดความสามารถของวุฒิสภาในการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ได้นำผลของการปฏิบัติงานของวุฒิสภาในระยะเวลา 10 ปีที่ผ่าน มาศึกษาวิจัยประกอบกับได้ทำการวิจัยแบบสุ่มตัวอย่าง โดยคัดเลือกร่างพระราชบัญญัติบางฉบับในแต่ละกรณีมาทำการศึกษา ซึ่งพบว่า วุฒิสภาได้เห็นชอบด้วยกับร่างพระราชบัญญัติที่เข้าสู่การพิจารณาเป็นส่วนใหญ่ มีการแก้ไขเพิ่มเติมเป็นส่วนน้อย และมีการยับยั้งร่างกฎหมายในบางฉบับเท่านั้น ร่างพระราชบัญญัติส่วนใหญ่ที่ขึ้นไปสู่การพิจารณาของวุฒิสภานั้น ส่วนใหญ่เป็นร่างพระราชบัญญัติที่คณะรัฐมนตรีเป็นผู้เสนอ แม้วุฒิสภาจะมีข้อจำกัดทั้งทางด้านตัวบุคคล, ด้านเวลาและอำนาจหน้าที่ แต่วุฒิสภาก็ยังสามารถทำหน้าที่ในทางนิติบัญญัติได้ดีพอสมควร แม้บางครั้งวุฒิสภาอาจเป็นเป้าแห่งการวิพากษ์วิจารณ์จากทั้งสื่อมวลชนและสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรบางคนโดยเฉพาะในกรณีที่วุฒิสภาพิจารณาร่างกฎหมายไปในแนวทางที่ขัดแย้งกับสภาผู้แทนราษฎร แต่โดยส่วนรวมแล้วบทบาทของวุฒิสภาในการพิจารณาร่างพระราชบัญญัตินั้นได้ เป็นไปตามวัตถุประสงค์และจุดมุ่งหมายของรัฐธรรมนูญด้วยการทำหน้าที่เป็นสภากลั่นกรองร่างกฎหมายต่าง ๆ อย่างมีประสิทธิภาพพอสมควร แม้การใช้อำนาจในการยับยั้งร่างพระราชบัญญัติ วุฒิสภาก็มิได้ใช้อำนาจดังกล่าวเพื่อมุ่งหมายจะคัดค้านความเห็นของสภาผู้แทนราษฎรโดยปราศจากเหตุผลเสียทีเดียว แต่มีน้ำหนักที่สภาผู้แทนราษฎรและมหาชนเองก็รับฟัง
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
ชุณหะนันทน์, อำนาจ, "บทบาทของวุฒิสภาในการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ : ศึกษาเฉพาะกรณีวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2521" (1989). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 42245.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/42245