Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
พระราชอำนาจในการพระราชทานอภัยโทษ ของพระมหากษัตริย์ไทย
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
The royal prerogative of pardon in Thailand
Year (A.D.)
1990
Document Type
Thesis
First Advisor
ธงทอง จันทรางศุ
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
นิติศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
นิติศาสตร์
DOI
10.58837/CHULA.THE.1990.473
Abstract
ประเพณีไทยแต่ยุคโบราณถือสืบทอดกันว่า พระมหากษัตริย์เป็นผู้ทรงไว้ซึ่งพระราชอำนาจในการพระราชทานอภัยโทษ โดยมีพื้นฐานจากคติสากลที่ว่าพระมหากษัตริย์ทรงเป็นที่มาของความยุติธรรมแนวความคิดดังกล่าวได้สอดประสานกันกับแนวคิด “ธรรมราชา" พ่อกับลูก และ “เจ้าชีวิต" อันเป็นคติเก่าแก่ที่ใช้ในการปกครองประเทศมาแต่ปางบรรพ์ พระราชอำนาจในการพระราชทานอภัยโทษตามแนวคิดทั้งสี่ประการข้างต้นได้วิวัฒน์ไปพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงของบ้านเมืองในแต่ละช่วงเวลา นับตั้งแต่ยุคกรุงสุโขทัย กรุงศรีอยุธยา กรุงรัตนโกสินทร์ จวบจนถึงยุคเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ.2475 อันเป็นช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อของแนวความคิดเกี่ยวกับการใช้พระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์ โดยปรับเปลี่ยน"รูปแบบ" เข้ากับสภาวะการณ์ของบ้านเมืองที่เปลี่ยนแปรไปในแต่ละยุคสมัยได้อย่างสนิทสนมกลมกลืนโดยที่ยังสามารถคง “เนื้อหา" ความอิสระเด็ดขาดของพระราชอำนาจอันมีมาแต่บรรพกาลไว้ได้โดยมั่นคงไม่เสื่อมคลายทั้งยังปรากฏว่าบทบาทของการใช้พระราชอำนาจดังกล่าวได้ทวีความสำคัญขึ้นเป็นลำดับโดยเฉพาะอย่างยิ่งในปัจจุบัน อาจกล่าวได้ว่า พระราชอำนาจในการพระราชทานอภัยโทษของพระมหากษัตริย์ไทยเป็นพระราชอำนาจโดยโบราณราชนิติประเพณีอันมีลักษณะเฉพาะตัวแตกต่างไปจากประมุขของนานาประเทศซึ่งการใช้พระราชอำนาจดังกล่าวได้ลดบทบาทลงเป็นเพียง “แบบพิธี" เพื่อให้เกิดผลสมบูรณ์ตามกฎหมาย เหนือสิ่งอื่นใด การใช้พระราชอำนาจในการพระราชทานอภัยโทษมิได้เป็นเพียงเครื่องมือในการแก้ไขความผิดพลาดของขบวนการยุติธรรมหรือขจัดปัดเป่าความทุกข์เข็ญของราษฎรเท่านั้น หากยังเป็นเสมือน “ห่วงทอง" ที่คล้องสานความสัมพันธ์ระหว่างพระมหากษัตริย์กับพสกนิกรของพระองค์ให้กระชับแน่นแฟ้นดังที่เคยเป็นมาอย่างยาวนานนับพันปี
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
โชติบาล, เพ็ญจันทร์, "พระราชอำนาจในการพระราชทานอภัยโทษ ของพระมหากษัตริย์ไทย" (1990). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 41136.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/41136