Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
การศึกษาผลในการปฏิบัติตามผังเมืองรวม : กรณีศึกษาผังเมืองรวม เมืองระยอง
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
Study on implementation assessment of comprehensive plan : a case study Rayong comprehensive plan
Year (A.D.)
1990
Document Type
Thesis
First Advisor
ดุษฎี ทายตะคุ
Faculty/College
Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)
Degree Name
การวางแผนภาคและเมืองมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
การวางผังเมือง
DOI
10.58837/CHULA.THE.1990.41
Abstract
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลง รวมทั้งการพัฒนาเมืองในเขตเทศบาลเมืองระยอง ช่วงปีพ.ศ2520 - 2530 ประเมินผลของการพัฒนาเมืองหลังจากมีการบังคับใช้ผังเมืองรวมเมืองระยองและศึกษาวิเคราะห์ผลการปฏิบัติตามผังเมืองรวมเมืองเมืองระยองช่วง ปีพ.ศ 2527-2530 เสนอปัญหาอุปสรรคและแนวทางแก้ไขเกี่ยวกับการปฏิบัติตามผังเมืองรวมฯ และชี้ความสำคัญของผังเมืองรวมระยอง ซึ่งเป็นผังเมืองรวมผังแรกของประเทศไทย วิธีการศึกษาคือ การสำรวจภาคสนาม ออกแบบสอบถามแล้วบันทึกการสัมภาษณ์เจ้าหน้าที่ของรัฐผู้รับผิดชอบการปฏิบัติในให้เป็นไปตามผังเมืองรวมเมืองระยอง รวมทั้งออกแบบสอบถามประชาชน เพื่อทราบความรู้และทัศนคติเกี่ยวกับผังเมืองรวมเมืองระยอง นอกจากนี้จะใช้วิธีการทางสถิติในการวิเคราะห์ข้อมูล ทั้งข้อมูลทุติยภูมิและข้อมูลปฐมภูมิที่ได้จากการสำรวจพื้นที่ เพื่อทราบการพัฒนาเมืองและการปฏิบัติตามผังเมืองรวมเมืองระยอง ผลการศึกษาพบว่า ชุมชนเมืองในเขตเทศบาลเมืองระยอง เป็นเมืองศูนย์กลางขนาดใหญ่ที่สุดของจังหวัดระยอง ซึ่งมีฐานะเป็นเมืองรองของภาคตะวันออกจากเมืองหลักชลบุรี มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาเมืองน้อยมากในช่วงเวลาก่อนบังคับใช้ผังเมืองรวม (29 ธันวาคม 2526) ถึงปี พ.ศ 2530 แต่ในช่วงปีพ.ศ 2530-2531 จะมีการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาเมืองสูงมากในทุก ๆ ด้าน โดยผลกระทบจากโครงการพัฒนาพื้นที่ชายฝั่งทะเลตะวันออก มีการขยายบริการภาครัฐทางด้านสาธารณูปโภค การเพิ่มขึ้นของสถานประกอบการ มีการจ้างงานเพิ่มขึ้นและเกิดการอพยพย้ายถิ่นของประชากรเข้ามาในเขตชุมชน มีการขยายตัวของการใช้ที่ดินมากขึ้นโดยเฉพาะการพาณิชยกรรมและอยู่อาศัย ทำให้ราคาที่ดินในเขตชุมชนมีราคาสูงขึ้นมากและเป็นข้อจำกัดต่อการใช้ที่ดินในเขตชุมชน ปัญหาที่จะเกิดมาในอนาคตคือปัญหาการขาดแคลนที่พักอาศัยปัญหาการใช้ที่ดิน ปัญหาการคมนาคม และปัญหาทางด้านสังคม การพัฒนาเมืองหลัก การใช้บังคับผังเมืองรวมเมืองระยอง มีการเปลี่ยนแปลงมากที่สุดในพื้นที่ที่กำหนดเป็นประเภทพาณิชยกรรมและอยู่อาศัยหนาแน่นมาก โดยเป็นการเพิ่มขึ้นของจำนวนและประเภทสถานประกอบการด้านพาณิชยกรรม นอกจากนี้ยังมีการกระจายตัวเข้าสู่เขตชนบทและเกษตรกรรมทางด้านเหนือของชุมชน สำหรับผลการปฏิบัติตามผังเมืองรวมเมืองระยองพบว่า ผลการปฏิบัติตามกฎกระทรวงผังเมืองรวมมีส่วนที่ปฏิบัติได้ผล ปฏิบัติไม่ได้ผล รวมทั้งมีส่วนที่ยังไม่ได้มีการปฏิบัติ สำหรับทัศนคติของเจ้าหน้าที่ พบว่า ส่วนใหญ่ยอมรับในผลดีของผังเมืองรวม แต่ไม่สามารถปฏิบัติให้ได้ผลเต็มที่เนื่องจากการขาดแคลนบุคลากรและไม่มีงบประมาณสนับสนุนจากส่วนกลางและท้องถิ่น ในด้านประชาชน พบว่า ส่วนใหญ่ยังไม่ทราบเรื่องผังเมืองรวมเมืองระยอง ผู้ที่ทราบจะเข้าใจเรื่องผังเมืองรวมน้อยมาก ผลของการบังคับใช้ผังเมืองรวมได้ส่งผลต่อความแตกต่างของราคาที่ดินในเขตชุมชน การตั้งถิ่นฐานและการใช้ประโยชน์ที่ดิน การศึกษาสรุป ได้ว่า ผังเมืองรวมเมืองระยองประสบความสำเร็จในระดับหนึ่ง แม้ว่าจะมีปัญหาและอุปสรรคก็ตาม และเสนอแนะให้การแก้ไขปัญหา โดยควรจะต้องมีองค์กรที่ทำหน้าที่รับผิดชอบด้านผังเมืองรวม ซึ่งจะส่งผลต่อการปฏิบัติตามผังเมืองรวมให้เกิดประสิทธิภาพตามมา
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
สุขบท, สาธิต, "การศึกษาผลในการปฏิบัติตามผังเมืองรวม : กรณีศึกษาผังเมืองรวม เมืองระยอง" (1990). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 41027.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/41027