พัฒนาการของหลักสูตรและการสอนจริยศึกษาในระดับประถมศึกษา ตั้งแต่พุทธศักราช 1826 จนถึงพุทธศักราช 2530

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

Development of moral education curriculum and instruction at the elementary education level from B.E.1826 to B.E.2530

Author

ศุภวรรณ รัตนาภูผา, บัณฑิตวิทยาลัย

Year (A.D.)

1991

Document Type

Thesis

First Advisor

ทิศนา แขมมณี

Faculty/College

Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)

Degree Name

ครุศาสตรมหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

ประถมศึกษา

DOI

10.58837/CHULA.THE.1991.225

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาพัฒนาการของหลักสูตรและการสอนจริตศึกษาในระดับ ประถมศึกษา ตั้งแต่พุทธศักราช 1826 จนถึงพุทธศักราช 2530 โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงประวัติศาสตร์ ผลการวิจัยสรุปได้ว่า ในสมัยสุโขทัยจนถึงรัตนโกสินทร์ตอนต้น การศึกษา เป็นหน้าที่ของวัดและ พระสงฆ์ โดยมุ่งสอนหนังสือและฝึกหัดความประพฤติของผู้ เรียน เป็นรายบุคคล ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีหลักสูตรจริตศึกษาขึ้นรวมทั้งหมด 5 ฉบับ พระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่นวชิรญาณวโรรส ทรงเสนอให้มีการสอนวิชาจรรยาในหลักสูตรทุกระดับ และกำหนดให้เป็นวิชาที่ต้องสอบไล่ เพื่อช่วยให้นักเรียนหันมาสนใจทางธรรมเพิ่มขึ้น ด้วยพระบาทสมเด็จพระจุลจอม เกล้าเจ้าอยู่หัวและพระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่นวชิรญาณวโรรสทรงเห็นว่า อารยธรรมตะวันตกจะทำให้เยาวชนห่างเหินศาสนา นอกจากนั้นยังได้มีการเริ่มปลูกฝังคุณธรรมด้านความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ และมีการนำวิธีการสอนใหม่ๆ มาใช่ เช่น การเล่นละคร เล่านิทาน และการบูรณาการวิชาจรรยากับวิชาอื่นๆ ในสมัยรัชกาลที่ 6 วิชาจรรยายังคงมีอยู่ในหลักสูตรทุกระดับ ยกเว้นระดับมัธยมสูง เพราะมีการเน้นวิชาชีพมาก ในสมัยนี้ เริ่มมีการนำวิชาลูกเสือมาสอน เพื่อฝึกคุณธรรมให้นักเรียน หลักสูตรนี้ใช่เรื่อยมาจนถึงปี พ.ศ. 2475 หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองเป็นระบอบประชาธิปไตย ได้มีการเน้นเรื่องประชาธิปไตยในหลักสูตร วิชาจรรยาได้เปลี่ยนรูปไปเป็นวิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรม ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศไทยได้รับอิทธิพลทางความคิดด้านการศึกษา จากสหรัฐอเมริกา ทำให้วิชาหน้าที่พลเมืองและศีลธรรมได้ถูกนำมารวมอยู่ในหมวดวิชาสังคมศึกษาใน หลักสูตร พ.ศ. 2498 และ พ.ศ. 2503 ในหลักสูตรประถมศึกษา พ.ศ. 2521 วิชาจริยศึกษาได้เป็น วิชาหนึ่งในกลุ่มสร้างเสริมลักษณะนิสัยที่กำหนดให้เรียนคุณธรรม 30 ประการแต่เพียงอย่างเดียว ไม่มีเนื้อหาวิชาพระพุทธศาสนา แต่ เนื้อหา เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาได้ไปอยู่ในกลุ่มสร้างเสริมประสบการณ์ชีวิตแทน ต่อมาได้มีการปรับปรุงหลักสูตรอีกครั้งใน พ.ศ. 2533 โดยกลุ่มสร้างเสริมลักษณะนิสัยนั้นไม่แยกออก เป็นวิชา แต่ให้บูรณาการแบ่งออกเป็น 6 หน่วย ซึ่งจะมีบางหน่วยที่ใช่วิชาจริยศึกษาเป็นแทนกลางในการสอนกระทรวงศึกษาธิการได้มีคำสั่งให้โรงเรียนต่างๆ ใช่หลักสูตรประถมศึกษา พ.ศ. 2521 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2533) ตั้งแต่ปีการศึกษา 2534 เป็นต้นไป ข้อมูลเกี่ยวกับนโยบายหลักการ และแนวคิดเกี่ยวกับการจัดหลักสูตรและการสอนจริยศึกษาใน อดีต ได้แสดงถึงภูมิปัญญาไทยที่มีคุณค่าควรที่นักการศึกษาและครูไทยพึ่งให้ความสนใจ เป็นอย่างยิ่ง

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.

Recommended Citation

รัตนาภูผา, ศุภวรรณ, "พัฒนาการของหลักสูตรและการสอนจริยศึกษาในระดับประถมศึกษา ตั้งแต่พุทธศักราช 1826 จนถึงพุทธศักราช 2530" (1991). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 39257.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/39257