Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)

มาตรการทางกฏหมายในการควบคุมและส่งเสริมพรรคการเมือง

Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)

Legal measures for the control and promotion of political parties

Year (A.D.)

1992

Document Type

Thesis

First Advisor

นันทวัฒน์ บรมานันท์

Second Advisor

ดำริห์ บูรณะนนท์

Faculty/College

Graduate School (บัณฑิตวิทยาลัย)

Degree Name

นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Degree Level

ปริญญาโท

Degree Discipline

นิติศาสตร์

DOI

10.58837/CHULA.THE.1992.426

Abstract

พรรคการเมืองถือเป็นสถาบันการเมืองที่มีส่วนช่วยในการส่งเสริมและพัฒนาระบอบประชาธิปไตยและยังเป็นองค์กรที่จะนำเอาเจตจำนงค์ของประชาชนไปกำหนดเป็นนโยบายในการบริหารประเทศ แต่สำหรับในประเทศไทยนับตั้งแต่เปลี่ยแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาสิทธิราชย์มาเป็นระบบประชาธิปไตยเมื่อปี พ.ศ. 2475 ก็ได้มีการบัญญัติรับรองสิทธิเสรีภาพในทางการเมืองของประชาชนในการจัดตั้งพรรคการเมืองไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2498 และได้มีการรับรองสิทธิดังกล่าวนี้ไว้ในรัฐธรรมนูญทุกฉบับ แม้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521 นอกจากนี้ยังได้มีการบัญญัติกฎหมายพรรคการเมืองออกมารับรอง อันได้แก่ พระราชบัญญัติพรรคการเมือง พ.ศ. 2511 พระราชบัญญัติพรรคการเมือง พ.ศ. 2517 และพระราชบัญญัติพรรคการเมือง พ.ศ. 2524 แต่อย่างไรก็ตาม เนื่องจากมีการปฏิวัติรัฐประหารในประเทศไทยหลายครั้งจึงทำให้พรรคการเมืองไทยไม่สามารถพัฒนาจนเป็น "สถาบันการเมือง" ที่มั่นคงได้ รวมทั้งยังทำให้เกิดพรรคการเมืองมากพรรคและไม่มีพรรคใดได้เสียงข้างมากอย่างเด็ดขาดพอที่จะจัดตั้งรัฐบาลได้โดยลำพัง เป็นเหตุให้มีการจัดตั้งรัฐบาลผสมและเกิดความไร้เสถียรภาพทางการเมืองตามมา ดังนั้นจึงได้มีความพยายามที่จะสร้างระบบพรรคการเมืองในประเทศไทย ให้เป็นระบบน้อยพรรคและเป็นพรรคขนาดใหญ่ โดยได้มีการกำหนดเงื่อนไขทั้งในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2521 และพระราชบัญญัติพรรคการเมือง พ.ศ. 2524 เช่น การจัดตั้งพรรคการเมืองต้องมีสมาชิกอย่างน้อย 5,000 คน และต้องกระจายอยู่ทั่วประเทศ พรรคการเมืองสามารถขับไล่สมาชิกออกจากพรรคได้ เป็นต้น แต่ปรากฏว่ามาตรการดังกล่าวไม่สามารถเป็นผลสำเร็จได้ ดังนั้นผู้วิจัยเห็นว่า สมควรแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521 และพระราชบัญญัติพรรคการเมือง พ.ศ. 2524 โดยให้เปลี่ยนระบบเลือกตั้งแบบ "แบ่งเขตเรียงเบอร์" มาเป็นระบบ "รวมเขตรวมเบอร์" และควรให้พรรคการเมืองสามารถรวมพรรคกันได้ รวมทั้งให้มีการจัดตั้ง "สำนักงานทะเบียนพรรคการเมือง" ให้อยู่ในความดูแลรับผิดชอบของรัฐสภา นอกจากนี้รัฐบาลควรให้เงินอุดหนุนแก่พรรคการเมืองด้วย

Share

COinS