Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD)
Other Title (Parallel Title in Other Language of ETD)
Analysis of the change of suspended sediment loads and concentration in the lower mekong mainstream
Year (A.D.)
2023
Document Type
Independent Study
First Advisor
อนุรักษ์ ศรีอริยวัฒน์
Faculty/College
Faculty of Engineering (คณะวิศวกรรมศาสตร์)
Degree Name
วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Discipline
นวัตวิศวกรรมเพื่อความยั่งยืน
DOI
10.58837/CHULA.IS.2023.244
Abstract
แม่น้ำโขงเป็นส่วนสำคัญในการช่วยขับเคลื่อนความก้าวหน้าทางเศรษฐกิจของประเทศต่างๆ ที่อยู่ในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง โดยหล่อเลี้ยงการดำรงชีวิตของผู้คนหลายล้านคนผ่านการจัดหาทรัพยากรต่าง ๆ ทั้งอาหาร น้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค และเป็นแหล่งพลังงาน อย่างไรก็ตาม ท่ามกลางยุคของโครงการเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำที่กำลังขยายตัวตามแนวแม่น้ำโขงสายหลักและแม่น้ำสาขา เพื่อตอบสนองความต้องการพลังงานในภูมิภาคที่เพิ่มมากขึ้น ก็นำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงการไหลเวียนตามธรรมชาติของน้ำและการพัดพาตะกอนที่ต้องเผชิญกับการขัดขวางจากโครงสร้างขนาดใหญ่เหล่านี้ ก่อให้เกิดความท้าทายที่สำคัญต่อความสมบูรณ์ระบบนิเวศของแม่น้ำ การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงปริมาณและความเข้มข้นของตะกอนแขวนลอยในแม่น้ำโขงสายประธาน ในลุ่มน้ำโขงตอนล่างช่วงที่ไหลผ่านประเทศไทย มีวัตถุประสงค์เพื่อปรับปรุงค่าความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณการไหลของน้ำและปริมาณตะกอนแขวนลอยในช่วงปี พ.ศ. 2560 ถึง พ.ศ. 2566 ศึกษาการเปลี่ยนแปลงของปริมาณตะกอนแขวนลอยเมื่อเปรียบเทียบกับข้อมูลในอดีตที่จัดเก็บในช่วงเวลาตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2515 โดยการแบ่งข้อมูลเป็น 3 ช่วงเวลาตามการเปลี่ยนแปลงหลัก ๆ ในพื้นที่ลุ่มน้ำ รวมทั้งศึกษาแนวโน้มของการเปลี่ยนแปลงความเข้มข้นของตะกอนแขวนลอย โดยการวิเคราะห์ได้ใช้ข้อมูลจากสถานีตรวจวัดปริมาณน้ำและตะกอนแขวนลอย จำนวน 5 สถานี ได้แก่สถานีเชียงแสน สถานีเชียงคาน สถานีหนองคาย สถานีมุกดาหาร และสถานีโขงเจียม ผลการวิเคราะห์ค่าเฉลี่ยของปริมาณตะกอนแขวนลอยรายปี เปรียบเทียบกับข้อมูลในอดีต พบว่า ปริมาณตะกอนแขวนลอยลดลงคิดเป็นร้อยละ 32.61 – 91.17 ซึ่งสอดคล้องกับผลการวิเคราะห์ปริมาณตะกอนแขวนลอยสะสมของแต่ละสถานี ในส่วนของการวิเคราะห์แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของความเข้มข้นตะกอนแขวนลอย ทั้งความเข้มข้นเฉลี่ยรายปี ความเข้มข้นช่วงฤดูน้ำหลากเฉลี่ย และความเข้มข้นช่วงฤดูน้ำแล้งเฉลี่ย ทำการวิเคราะห์แนวโน้มด้วยวิธี Mann-Kendall โดยมีค่าทดสอบอยู่ที่ -2.89 ถึง -5.06 แสดงให้เห็นถึงแนวโน้มการลดลงของความเข้มข้นตะกอนแขวนลอยอย่างมีนัยสำคัญในทุกสถานี
Other Abstract (Other language abstract of ETD)
The Mekong River serves as a vital catalyst to drive the economic advancement of nations within the Mekong Subregion, supporting the livelihoods of millions through its provision of sustenance, water, and energy resources. However, amidst the era of burgeoning hydroelectric dam projects along both the main Mekong River and its tributaries to meet escalating regional energy demands, the natural flow of water and sediment transportation faces obstruction by these large-scale structures, posing significant challenges to the river's ecological integrity. This analysis of the change of suspended sediment loads and concentration aimed at 1) updating the sediment rating curves from 2017-2023, 2) comparing suspended sediment load in the Mekong mainstream monitoring site in Thailand and 3) investigating the change of trend of suspended sediment concentration. The data sets from 5 hydrological stations (Chiang Sean, Chiang Khan, Nong Khai, Mukdahan and Khong Chiam) were collected since 1972 divided into three periods. Comparison with the historical data, the suspended sediment loads generally decrease by 32.61% to 91.17%. These results corresponded to the data analyzed of cumulative sediment and relative to historical studies. The suspended sediment concentration time series was divided into three sections: annual, wet season and dry season and used the Mann-Kendall method to analyze the data. The statistical tests showed value of Z between -2.89 to – 5.06. It can be implied that there was significantly decreasing trends of suspended sediment concentration in all stations.
Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-No Derivative Works 4.0 International License.
Recommended Citation
อินนันชัย, คมกริช, "การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงปริมาณและความเข้มข้นของตะกอนแขวนลอยในแม่น้ำโขงสายประธาน" (2023). Chulalongkorn University Theses and Dissertations (Chula ETD). 11807.
https://digital.car.chula.ac.th/chulaetd/11807